Verbouw en inrichting Bourgonjetoren

Onderwerp

Verbouw en inrichting Bourgonjetoren

Programma

03. Duurzame leefomgeving

Forum

Oordeelsvormend

Portefeuillehouder

S.J.H.G. Wannet

Inlichtingen bij

Michel Groothedde
06-13847628 M.Groothedde@zutphen.nl

Soort bevoegdheid

Beleidsvrijheid

Ruim

Programmabegrotingswijziging

2023-04

Het college van burgemeester & wethouders stelt voor :

1. een nieuwe reserve te vormen voor de dekking van de kapitaallasten van de renovatie van de Bourgonjetoren tot een bedrag van € 307.400. Dekking wordt gevonden door te beschikken over de reserve Vitale Stad (€ 157.400) en de reserve Krachtig Zutphen (€ 150.000).
2. een krediet van € 344.900 beschikbaar te stellen voor renovatie van de Bourgonjetoren en de kapitaallasten (€ 10.300 in 2023) te dekken uit de nieuw te vormen reserve renovatie Bourgonjetoren.
3. een krediet van € 200.000 beschikbaar te stellen voor de inrichting van de Bourgonjetoren en de kapitaallasten (€ 5.000 in 2023) te dekken via de kapitaallasten van de cofinanciering van relevante fysieke investeringen, onder het voorbehoud van cofinanciering door de provincie.
4. de begroting 2023 dienovereenkomstig te wijzigen (2023-04).

Inhoud

Inleiding

Met het uitvoeringsprogramma Erfgoed is in 2020 een belangrijke stap gezet om de eigen monumenten open te stellen voor bezoekers. De Bourgonjetoren is één van die monumenten die zich daar in het bijzonder voor leent. De afgelopen jaren zijn voor de openstelling van deze 15^e -eeuwse toren drie concrete stappen voorbereid en deels ook uitgevoerd.

1. In 2019 is in overleg met de toenmalige huurder en met subsidies van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en de provincie Gelderland de toren gerestaureerd. Mede vanwege het vertrek van de huurder is toen geen invulling gegeven aan de renovatie en de inrichting van met name de entree van de toren tot architectuurcentrum;
2. In overleg met Stichting Gilde is een alternatief plan opgesteld om de toren om te vormen tot een erfgoedinformatiepunt. Dit plan is in 2021 door een architect verder uitgewerkt en ook intensief besproken met de buurt. Eind 2021 is hiervoor een omgevingsvergunning verleend. De verbouw betreft het vernieuwen van de bouwvallige entree en het vervangen van de indeling van de toren die gericht was op de functie van architectenbureau.
3. De derde stap is het maken van een inrichtingsplan. Dit plan is met medewerking van verschillende experts op het gebied van erfgoed en musea gemaakt en heeft de titel ‘Hanzeaat’ gekregen. Het vervult de lang gekoesterde wens om in Zutphen een informatiepunt over de Hanze in te richten. De toren dateert ook uit die tijd. Het ‘Hanzeaat’ past bij onze ambitie om Zutphen als Hanzestad duurzaam beleefbaar te maken. Het voorstel past naadloos binnen het themajaar ‘De Hanze’ maar reikt veel verder dan 2023. Het biedt een blijvende bijdrage aan de toeristische aantrekkelijkheid van onze stad en geeft een passende invulling van een belangrijke ‘eyecatcher’ van Zutphen die nu nog veel te weinig wordt gebruikt. Bidbook en bijlage zijn bij dit voorstel gevoegd.

Beoogd effect

Een aantrekkelijke voorziening voor bewoners en toeristen, geheel passend binnen de historie en sfeer van Zutphen, in een belangrijk monument dat daarmee tevens een duurzame invulling krijgt.

Argumenten

1.1. De verbouw van de Bourgonjetoren wordt gefinancierd uit een nieuw te vormen reserve die gevoed wordt uit de vrijvallende middelen van een tweetal reserves te weten de reserve Vitale Stad en de reserve Krachtig Zutphen.
Het is wenselijk om voor een specifiek doel een specifieke reserve te vormen. De nieuwe reserve wordt gevoed door het vrijvallen van middelen uit de reserves Vitale Stad en Krachtig Zutphen respectievelijk voor een bedrag van € 157.400 en € 150.000. De omvang van de reserve Vitale Stad is na deze onttrekking nihil. Bij het opstellen van de jaarrekening 2022 wordt besloten of deze reserve in stand wordt gehouden of wordt opgeheven.

2.1. De verbouw van de Bourgonjetoren tot historisch informatiepunt over de Hanze creëert een aantrekkelijke voorziening voor zowel inwoners als toeristen waarin een belangrijke episode uit de Zutphense geschiedenis voor het voetlicht wordt gebracht.
De Bourgonjetoren is gebouwd in 1457 in de bloeitijd van de stad. Het verdedigingswerk was innovatief: de nieuwste internationale technieken werden ingezet om de stad tegen de verwachte aanval van het hertogdom Bourgondië, een tegenhanger van de Hanze, te kunnen afslaan. Dé perfecte plek om het Hanzeverhaal te vertellen. Het concept voor het bezoekerscentrum concentreert zich op één doel. Jong en oud weet na het bezoek wat de Hanzetijd voor Zutphen heeft betekend en wat Zutphen voor het Hanzenetwerk heeft betekend. De belangrijkste inhoudelijke dragers van het bezoekerscentrum zijn de stadsmaquette van ‘Zutphen in 1485’ en ‘storytelling’: dankzij augmented reality maakt de bezoeker kennis met een aantal bekende Hanzeaten uit de historie van de stad. Deze opzet kan in de toekomst vrij eenvoudig worden aangevuld met nieuwe verhalen. Zo blijft de expositie steeds actueel en vernieuwend! 

2.2. De verbouw van de Bourgonjetoren tot historisch informatiepunt over de Hanze past uitstekend binnen het themajaar ‘Leve de Hanze’, want biedt daarmee juist in 2023 een unieke mogelijkheid om kennis en informatie over te dragen.
Het themajaar 2023 is bij uitstek geschikt om een informatiepunt over de Hanze te realiseren. Nagenoeg het hele jaar door worden er door de samenwerkende Hanzesteden in Gelderland activiteiten ontplooid en – professioneel ondersteund - breed voor het voetlicht gebracht zowel regionaal als (inter-)nationaal. Het informatiepunt kan daarbij een belangrijke rol vervullen en richt zich ook en vooral op jongeren!

2.3. Door de verbouw van de Bourgonjetoren krijgt een gezichtsbepalend, maar leegstaand monument een passende en duurzame bestemming.
De Bourgonjetoren is sinds een aantal jaren weer ter beschikking van onze gemeente gekomen maar heeft tot dusver nog geen passende bestemming weten te krijgen. Het monument is weliswaar in de zomer beperkt opengesteld maar leent zich – na een verbouwing – uitstekend voor het voorgestelde informatiecentrum over de Hanze. Een passende invulling voor een passend monument!

2.4 Voor het uitvoeren van de verbouwing zijn middelen beschikbaar.
De raming van de verbouwkosten bedraagt € 344.900. De kosten kunnen deels worden gefinancierd uit (eerder verkregen) subsidies en door een beroep te doen op nog beschikbare middelen uit de reserves ‘Vitale Stad’ en ‘Krachtig Zutphen’. De realisatie van het project Bourgonjetoren strookt met de doelstellingen van beide reserves.

3.1.Voor het uitvoeren van de inrichting van de toren wordt naast eigen middelen een beroep gedaan op 50% cofinanciering door de provincie Gelderland.
De kosten voor de inrichting van de toren zijn geraamd op € 200.000. De middelen daarvoor zijn weliswaar beschikbaar (‘relevante fysieke investeringen’) maar vergen wel cofinanciering. Daarvoor wordt een subsidieaanvraag ingediend bij de provincie Gelderland.

Kanttekeningen

3.1. Er is cofinanciering nodig om de inrichting van de toren te realiseren.
Voor de financiering van de inrichting zijn middelen beschikbaar binnen het budget ‘relevante fysieke investeringen’. Om deze middelen aan te wenden is echter cofinanciering noodzakelijk. Cofinanciering kan plaatsvinden door een beroep te doen op subsidie van de provincie Gelderland (subsidieregeling ‘Gelderse Verhaallijnen’). Deze subsidie wordt zo snel mogelijk aangevraagd.

Financiën

Voorgesteld wordt een nieuwe reserve te vormen om de kapitaallasten (rente € 50.000 en afschrijving € 257.400) die gedurende 25 jaar uit de renovatiekosten voortvloeien te dekken. In totaliteit is hiervoor € 307.400 nodig.
De reserve wordt gevoed door de reserve Vitale Stad € 157.400 en € 150.000 van de reserve “Krachtig Zutphen” vrij te laten vallen en te storten in de reserve Bourgonjetoren. Na besluitvorming is de reserve Vitale Stad nihil en de reserve “Krachtig Zutphen” € 550.300.

De renovatie van de Bourgonjetoren is geraamd op € 344.900 (exclusief btw). Aan subsidie wordt een bedrag van € 87.500 ontvangen. De netto-investering bedraagt € 257.400. De kapitaallasten van 2023 zijn € 10.300 (afschrijving 25 jaar). Voor de jaren na 2023 komt hier de rentecomponent bij. Deze kapitaallasten worden gedekt door te beschikken over de reserve Bourgonjetoren (€ 307.400).

De inrichting van de Bourgonjetoren is geraamd op € 200.000 (exclusief btw). Bij de provincie Gelderland wordt een subsidie aangevraagd van € 100.000 voor de inrichting van de Bourgonjetoren tot toeristisch informatiepunt. De netto-investering bedraagt € 100.000. De kapitaallasten van 2023 zijn € 5.000 (afschrijving 20 jaar) en zijn al in de begroting opgenomen voor investeringen met cofinanciering van relevante fysieke investeringen.

Het financieringsvoorstel wijkt € 3.000 af van het bidbook. Dat heeft te maken met het feit dat de Vitrine voor de stadsmaquette Zutphen 1485 inmiddels al is uitgevoerd. Die kosten zijn daarmee vervallen.

Kosten		Dekking
Verbouw
Bouwkundige kosten	€ 250.000	Subsidie ZonMW via Ouderenfonds	Subsidie	€ 41.300
Installatietechniek	€ 50.000	Restant restauratie Bourgonjetoren	Subsidie	€ 20.000
Projectleiding en reservering prijsstijgingen	€ 44.900	ISV-middelen	Subsidie	€ 26.200
					€ 87.500
		Renovatie Bourgonjetoren	Reserve Krachtig Zutphen	€ 100.000
		Realisatie openstelling toren	Reserve Krachtig Zutphen	€ 50.000
					€150.000
		ISV-middelen	Reserve Vitale Stad		€ 157.400
Subtotaal	€ 344.900				€ 394.900
Inrichting
Inrichtingsplan ‘de Hanzeaat’	€ 200.000	Reservering voor cofinanciering provinciale middelen		€ 100.000
		Subsidie Provincie Gelderland ‘Thematische Verhaallijnen Gelderland’		€ 100.000
Subtotaal	€ 200.000				€ 200.000
Totaal	€ 544.900				€ 594.900

Het verschil tussen beide totaalbedragen zijnde € 50.000 betreft de rentecomponent van de investeringskosten van de renovatie.

Exploitatiekosten
De exploitatie van de toren wordt uitgevoerd in samenwerking met de stichting Gilde Zutphen. Hiervoor is met het Gilde een dienstverleningsovereenkomst afgesloten. Deze dienstverleningsovereenkomst heeft steeds een looptijd van 4 jaar waarna beide partijen veranderingen kunnen initiëren. De kosten voor de exploitatie betreffen verder alleen de verwarming en daarvoor wordt een warmtepomp geïnstalleerd. Deze kosten worden gedekt door het werkbudget voor de openstelling van erfgoed en worden in 2024 structureel toegevoegd aan de programmabegroting.

Communicatie

Direct omwonenden worden geïnformeerd voor de start van de werkzaamheden.

Uitvoering

Er is reeds een omgevingsvergunning verleend voor de verbouw van de Bourgonjetoren. Na het raadsbesluit kan dan ook direct opdracht worden gegeven om met de verbouw te starten.
Bij de provincie wordt zo spoedig mogelijk een subsidieaanvraag ingediend op basis van de regeling ‘Gelderse Verhaallijnen’.

Bijlagen

Begrotingswijziging 2023-04
Bidbook en bijlage

Ontwerp

Besluit

De raad van de gemeente zutphen,

gelezen het voorstel van het college van burgemeester & wethouders van 17 januari 2023 met nummer 455397

gelet op artikel 186 van de Gemeentewet

b e s l u i t :

1. een nieuwe reserve te vormen voor de dekking van de kapitaallasten van de renovatie van de Bourgonjetoren tot een bedrag van € 307.400. Dekking wordt gevonden door te beschikken over de reserve Vitale Stad (€ 157.400) en de reserve Krachtig Zutphen (€ 150.000).
2. een krediet van € 344.900 beschikbaar te stellen voor renovatie van de Bourgonjetoren en de kapitaallasten (€ 10.300 in 2023) te dekken uit de nieuw te vormen reserve renovatie Bourgonjetoren.
3. een krediet van € 200.000 beschikbaar te stellen voor de inrichting van de Bourgonjetoren en de kapitaallasten (€ 5.000 in 2023) te dekken via de kapitaallasten van de cofinanciering van relevante fysieke investeringen, onder het voorbehoud van cofinanciering door de provincie.
4. de begroting 2023 dienovereenkomstig te wijzigen (2023-04).

Aldus besloten in de openbare vergadering van

de raad van de gemeente zutphen,

gehouden op:

de voorzitter, de griffier,