Jaarstukken 2020

Behandeld in Forum van 14 juni 2021 Naar boven

Toelichting griffie

Het Forum zou als volgt kunnen worden ingevuld:

Deel 1 over de Jaarstukken 2020 en het advies van de Auditcommissie

19.00 uur
Opening Forumvoorzitter, welkom ook aan de gast(en)

19.01-19.10 uur
Toelichting bevindingen accountant. Namens Bakertilly zijn Wout Wentink en Marc Bekker aanwezig.

19.10-19.15 uur
Toelichting op het advies / de aanbevelingen van de Auditcommissie door voorzitter Pieter van der Hammen.

19.15-19.20 uur
(eerste) Reactie wethouder Werger op bevindingen accountant en advies Auditcommissie

19.20-19.50 uur
Vragen en inbreng vanuit de fracties

19.50-20.05 uur
Beantwoording en/of reactie accountant, voorzitter Auditcommissie en college

20.05-20.10 uur
Tweede termijn (indien nodig)

20.10-20.15 uur
Afronding en advies Forum over raadsvoorstel Jaarstukken (1) en raadsvoorstel Auditcommissie (2). Zijn beide voorstellen rijp voor bespreking (en besluitvorming) in de raad?

Deel 2 over de Saldobestemming jaarrekening 2020

20.15-20.25 uur
Vragen en inbreng vanuit de fracties

20.25-20.30 uur
Beantwoording/ reactie wethouder Werger

20.30 uur
Afronding en advies Forum over raadsvoorstel Saldobestemming. Is het voorstel rijp voor bespreking (en besluitvorming) in de raad?
Sluiting Forum en start Forum Burap-1

Raadsadviseur: B.M. Duizer

Portefeuillehouder(s)

L. Werger

Verslag van de vergadering

VERSLAG

Opening

De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen van harte welkom. Hij schetst het kader van het Forum: de bespreking van de jaarstukken vormt het sluitstuk van een cyclus, die op 15 juni met de presentatie van de voorjaarsnota weer opnieuw begint. Tijdens het Forum van heden komen de bestedingen in 2020 aan de orde, alsmede hoe resterende middelen moeten worden besteed.

De voorzitter schetst de opzet van de bijeenkomst.

Toelichting bevindingen accountant

De inhoudelijke behandeling start met een toelichting op de bevindingen door de accountant.

De accountant (Wentink) bespreekt de hoofdpunten van het accountantsverslag.

Er is een goedkeurende controleverklaring afgegeven op de jaarstukken 2020 van Zutphen. De goedkeuring betreft de getrouwheid, alsmede de rechtmatigheid. Er zijn geen fouten geconstateerd die groter zijn dan de door de gemeenteraad vastgestelde materialiteit van 1,8 miljoen euro. De goedkeuringstolerantie voor onzekerheden is driemaal zo hoog, namelijk 5,4 miljoen.

Het jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording en de paragrafen. Deze wordt marginaal gecontroleerd en mag niet strijdig zijn met de jaarrekening. In deze controle zijn geen afwijkingen vastgesteld. De jaarstukken voldoen aan de verslaggevingseisen voor gemeenten, qua besluit, begroting en verantwoording.

Covid-19 speelt in het boekjaar 2020 een belangrijke rol en dit komt ook terug in de jaarstukken. De gemeente heeft voldaan aan de eisen die de Tozo stelt.

Wat de Tozo betreft, is een formele rechtmatigheidsfout geconstateerd. De Tozo is gebaseerd op de Participatiewet, waarin staat dat een cliënt geïdentificeerd moet worden aan de hand van een ID-bewijs. Echter, de gemeente heeft DigiD gebruikt, waarmee niet is voldaan aan de wettelijke eis van de Participatiewet. Deze formele fout heeft geen gevolgen voor de Tozovergoeding vanuit het Rijk. Cijfermatig zijn er geen fouten in de jaarrekening geconstateerd. Er staan echter wel rechtmatigheidsfouten in. Dit betreft aanbestedingsfouten die een bedrag van 1,2 miljoen vormen. Dit bedrag is lager dan over 2019.

Verder moeten de prestaties waarvoor de gemeente heeft betaald ook daadwerkelijk zijn geleverd. In het sociaal domein is dit lastig meetbaar, vooral wat betreft de Wmo en de Jeugdwet. Dit komt omdat de prestaties worden geleverd aan de cliënten van de gemeente en niet aan de gemeente zelf. Dit wordt gemeten door productieverantwoordingen met controleverklaringen van de zorgleverancier. Dit is alleen verplicht voor zorgaanbieders met een productie van meer dan € 125.000,=. De prestatie van kleinere zorgaanbieders blijft onzeker en betekent een onzekerheid van 1,3 miljoen euro voor de Wmo en voor de Jeugdzorg bedraagt dit 2,4 miljoen euro.

Het beheer van de persoonsgebonden budgetten moet uitbesteed worden aan de Sociale Verzekeringsbank, SVB. De accountant van de SVB heeft na diens controle een niet-goedkeurende verklaring afgegeven. Dit betekent dat van de middelen, die via de SVB aan de persoonsgebonden budgetten zijn toegekend, te weten € 881.000,=, niet zeker is dat daar prestaties tegenover staan.

In de SiSa-bijlage, waarin de geldstromen verantwoord worden aan het Rijk en de provincie, staan geen fouten en onzekerheden, behalve dan de rechtmatigheidsfout in relatie tot de Tozo.

De gemeente voldoet aan de toelichtingseisen in het kader van de Wet Normering Topinkomens, WNT. Alle onderdelen zijn toegelicht en de vermelde bedragen zijn correct.

Toelichting op advies / aanbevelingen van de Auditcommissie

De Auditcommissie bespreekt advies 1 tot en met 7.

• Advies 1 betreft de tijdigheid van de jaarstukken. De jaarrekening is vorige week pas aangeleverd. De Auditcommissie wil de ruimte en mogelijkheid hebben om de jaarstukken goed door te nemen en wenst in het vervolg een snellere aanlevering in plaats van excuses.
• Advies 2 betreft verbetering van de communicatie met de inwoners, wat noodzakelijk is voor betere prestaties. “Zutphen in cijfers” vormt een goed begin dat opgevolgd moet worden.
• Advies 3 betreft het weerstandsvermogen en de algemene reserve. In de afweging moet een onderbouwing opgenomen zijn waaruit blijkt hoe de organisatie tot deze uitkomsten komt.
• Advies 4 betreft de bezuinigingen. Er moet beoordeeld kunnen worden of bezuinigingen een structureel of incidenteel karakter hebben.
• Resultaat 2020 (tussen advies 4 en 5) - Alle ingewikkelde berekeningen zijn hier versimpeld. Een uitgebreide berekening is opgenomen op pagina 15 van de jaarstukken. De marge van 2,8 miljoen is niet geheel structureel, omdat niet alle compensaties meegerekend mogen worden. Dit raakt aan het principe dat de overheid de uitgevoerde prestaties van de gemeenten dient te vergoeden.
• Advies 5 houdt in dat in het verlengde van advies 4 naar de coronarekening gekeken moet worden.
• Advies 6 betreft het bieden van maximaal inzicht in onderbesteding, aangezien dit gevolgen heeft voor toekomstige uitgaven.
• Advies 7 betreft het hoofdstuk ‘interne beheersing’. De conclusie van de afgelopen tien jaar is steeds dezelfde: de Auditcommissie vraagt om een helder en meetbaar plan van aanpak. Er zou gestreefd moeten worden naar openheid, zelfbewustzijn en opereren met vertrouwen. Het advies is om de organisatie te verzoeken meerdere keren per jaar open en transparant de interne beheersing met de raad te delen.

Reactie wethouder Werger op bevindingen accountant en advies Auditcommissie (eerste termijn)

Wethouder Werger dankt de accountant voor de samenwerking en spreekt tevredenheid uit met de goedkeurende verklaring. De wethouder reageert op hoofdlijnen op de adviezen van de Auditcommissie.

Betreffende advies 1, geeft de wethouder aan dat het lastig is om de jaarstukken tijdig toe te sturen. Kijkend naar het proces, heeft de raad in maart 2021 de prognosebrief ontvangen en zijn de boeken gesloten. De concept jaarstukken zijn begin april vastgesteld en naar de Auditcommissie en accountant gestuurd. Vervolgens controleert de accountant de stukken en worden mogelijke correcties gedeeld met de Auditcommissie.

De totstandkoming van de definitieve jaarstukken wordt vaak vertraagd door externe partijen, zoals de zorgaanbieders, die hun stukken niet op tijd aanleveren. De raad en de Auditcommissie konden echter al wel voorwerk doen op basis van de aangeleverde conceptstukken.

Verder wil de wethouder ervoor waken dat de gedachte ontstaat – in vervolg op advies 4 – dat er een structureel voordeel behaald is. Dit moet geen eigen leven gaan leiden en uitgegeven worden. Structureel is er geen sprake van een voordeel van 2,7 miljoen euro, maar dit is behoorlijk minder vanwege de meegetelde compensaties.

Afsluitend wil de wethouder de rol en positie van de organisatie in punt 7 aanstippen, waarin het lijkt of de gemeentesecretaris verantwoording moet afleggen aan de raad voor het gevoerde beleid. Dit behoort niet tot de taak van de gemeentesecretaris, maar die van het College.

Reacties fracties in eerste termijn

De SP valt het op, dat de inkomsten van de afvalstoffenheffing worden geschat op 4,5 miljoen euro, terwijl in de jaarrekening een bedrag van 5,1 miljoen is vermeld.

Voor het leerlingenvervoer wordt een positief effect op de begroting vermeld ad € 200.000,=. De fractie vraagt of dit resultaat dankzij de eigen gemeentelijke organisatie is ontstaan, dan wel dat PlusOV dit heeft gerealiseerd.

Het bedrag van miljoen euro is een groot bedrag na alles wat is weggesneden aan extra voorzieningen. Het is de vraag in hoeverre elementen hiervan teruggedraaid kunnen worden.

De VVD verwijst naar het advies van de Auditcommissie. Via een motie is de raad opgeroepen het advies van de Auditcommissie door te leiden naar de raad en vervolgens geeft de raad opdracht aan het College voor uitvoering. De VVD wil dit nuanceren, omdat dit op één op één lijkt te zijn doorgeven. Wat betreft het advies inzake tijdigheid, wijst de VVD op de afspraak in het presidium wat betreft een tijdig traject. Het toesturen van stukken wordt naast de eigen planning gelegd. Deze eigen planning zou veranderd kunnen worden.

In het coalitieakkoord is het weerstandsvermogen gedefinieerd.

Wat betreft advies 7, concludeert de VVD dat de Burap het meest geschikte instrument is voor een jaarrapportage. De gemeentesecretaris rapporteert aan het College.

De Stadspartij legt twee vragen voor over het accountantsrapport. Het bedrag van € 881.000,= dat afkomstig is van de SVB, valt niet te controleren. Er zijn ook geen vervangende werkzaamheden voor uitgevoerd.

Ten aanzien van de jeugd en Wmo-gelden is vermeld, dat niet alle zorgorganisaties een goedkeurende verklaring hebben ontvangen. De vraag is of de gemeente wel zaken moet blijven doen met een dergelijke organisatie.

D66 vraagt aan de accountant of de onzekerheden bij de persoonsgebonden budgetten, Wmo en Jeugd overal zichtbaar zijn, of dit te ondervangen valt en hier iets aan te doen valt.

D66 vraagt een toelichting aan de Auditcommissie vanwege de constatering dat de risicoparagraaf in 2020 is verhoogd naar 1,3 miljoen, hetgeen alleen verklaard wordt door ‘juridische procedures’.

De ChristenUnie verwijst naar de jaarstukken in het dashboard op de gemeentelijke website. Hier vallen vier zaken op:

• Het aantal huishoudens dat afhankelijk is van een bijstandsuitkering is 22 procent hoger dan het landelijk gemiddelde;
• Het aantal Wajong-uitkeringen daalt; spreker vraagt naar de oorzaak hiervan.
• Het aantal inwoners dat een beroep doet op het sociaal domein loopt op van 5.300 (in 2019) naar 6.300 (in 2020). De ChristenUnie vraagt deze stijging te verklaren.
• In het dashboard is geen cijfermatige informatie opgenomen over inwoners met problematische schulden. De fractie verzoekt dit toe te voegen.

De PvdA acht de ratio (2,3) van het weerstandsvermogen hoog en wil graag weten hoe de accountant en het College hierover denken.

Verder stelt de PvdA dat veel burgers bezwaar maken over de WOZ-waardenbeschikkingen. Tribuut gaat hier soepel mee om. De fractie vraagt zich af of burgers die geen bezwaar maken hierdoor mogelijk te veel betalen.

Het CDA vraagt ten aanzien van het advies over tijdigheid aan de accountant of dit realiseerbaar is en wat hiervoor nodig zou zijn. Verder kon het CDA de kosten van het Stadsbeheer niet in de jaarrekening vinden.

Burgerbelang stelt dat vier dagen voorbereidingstijd te weinig is voor de vele pagina’s die de jaarrekening telt. Spreker vreest dat hierdoor zaken onbelicht zullen blijven. Burgerbelang stelt een nieuw Forum voor om zaken uitvoeriger te kunnen bespreken.

Advies 7 - Burgerbelang wil weten wat de wethouder ervan vindt als de gemeentesecretaris uitgenodigd wordt om informatie te verstrekken tijdens een Forum.

De voorzitter zegt toe dat dit voorstel aan het slot van het Forum zal worden voorgelegd.

BewustZW stelt dat al vaker vragen zijn gesteld over het indampen van aanbestedingsfouten. Dit betreft met name fouten ten aanzien van Europese aanbestedingen. Zo is bij de Deventerweg het kruispunt Kapellelaan opgenomen, waarvan vorig jaar door BewustZW al werd opgemerkt dat dit niet conform de regelgeving is gebeurd. BewustZW wenst dan ook een toelichting of het dit jaar over vergelijkbare aanbestedingsfouten gaat en wil weten of de rechtmatigheid hierbij in het geding is.

GroenLinks herinnert eraan dat in 2020 is gevraagd om een Forumspecial over reserves en voorzieningen en stelt voor om dit snel een keer te beleggen.

Verder is GroenLinks voorstander van een extra Forum over de jaarrekening en een extra Forum om informatie te verkrijgen van de gemeentesecretaris.

De voorzitter wijst op de suggestie van de ChristenUnie - via de chat - om de komende weken schriftelijk technische vragen te stellen, zodat de voortgang naar raadsbehandeling niet wordt geschaad.

De VVD is onder de indruk van alles wat er is gedaan om van Zutphen een mooie stad te maken en van het batig saldo waarmee de jaarrekening afgesloten wordt. Echter is in 2020 wederom niet voldaan aan de vereisten inzake de informatiebeveiliging, waar de VVD al eerder op heeft gewezen. De VVD is tevreden over de plannen om in 2021 wat betreft het budgetmandaat en het personeel.

D66 vraagt wat de accountant bedoelt met “scherp aan de wind varen” om met sluitende begrotingen te komen. Verder wil D66 weten waarom het sociaal verslag ontbreekt en wanneer dit beschikbaar komt.

D66 wil weten of vanwege corona te weinig is ingezet op bepaalde onderwerpen. Concreet is de vraag wat het Rijk heeft gecompenseerd voor toezicht en handhaving, wat het budget was en hoeveel van dit budget ingezet is voor de uitbreiding van toezicht en handhaving.

Beantwoording van de vragen in eerste termijn

Wethouder Werger geeft aan dat de vraag over de afvalstoffenheffing schriftelijk beantwoord zal worden. De vraag waarom het leerlingenvervoer positief resulteert, heeft twee redenen. Enerzijds is dit een effect van Covid-19 e anderzijds heeft de gemeente op een andere, meer efficiënte wijze ingekocht.

Met elkaar is afgesproken dat het weerstandsvermogen 10 miljoen euro moet bedragen. Bij het vaststellen van het weerstandsvermogen worden risicosystemen meegenomen. Op basis van de risicoanalyse is een weerstandsvermogen van ruim 10 miljoen euro berekend.

Wethouder De Jonge verwijst naar de goedkeurende verklaring van de zorginstanties. Enerzijds is zekerheid op de geleverde prestatie zeer wenselijk; anderzijds zijn er gigantisch veel aanbieders. Om zekerheid van prestaties te kunnen garanderen, moet veel sterker ingezet worden op contractmanagement. Echter, dat zou ook meer investering van geld, controle en bureaucratie betekenen. De wethouder komt erop terug hoe het inkopen - zowel op inhoud, als op beheersing van zorgaanbieders en contracten - het beste aangepakt kan worden.

Wethouder Werger gaat in op de vraag of er - gezien het corona-overschot - niet te weinig is geïnvesteerd. Voor de coronagelden volgt een afzonderlijke verantwoording. Weliswaar kan er momenteel een overschot zijn, maar er moet geld ook zijn voor mogelijke toekomstige, onvoorziene problemen.

Deze week zal worden aangegeven wanneer het sociaal jaarverslag beschikbaar komt.

De stijging van het aantal aanspraken in het sociaal domein heeft waarschijnlijk met de Wmo te maken. De wethouder denkt dat dit met name te maken heeft met het abonnementstarief en deels ook in ambulantisering en vergrijzing zit.

Verder wordt de daling van de Wajong veroorzaakt door een strakkere toegang tot de Wajong.

De problematische schulden zullen in beeld gebracht worden en kunnen vervolgens mogelijk aan het dashboard toegevoegd worden.

Betreffende de WOZ-waardenbeschikkingen staat het vrij om bezwaar te maken.

De openbare werken worden in het PC-portal [00.53.56] opgenomen.

Wat betreft de vraag over advies 7, is het begrijpelijk dat de raad door de gemeentesecretaris geïnformeerd wil worden over de stand van zaken. Er moet echter wel in beeld blijven wat de rollen en taken van de diverse actoren zijn, aangezien de gemeentesecretaris formeel geen verantwoording aflegt aan de gemeenteraad. Het gaat er niet om of het mogelijk is om de gemeentesecretaris uit te nodigen voor een Forum. De raad kan met de gemeentesecretaris in gesprek gaan, maar op voorhand moet duidelijk zijn wat de raad al dan niet aan de gemeentesecretaris kan vragen.

Betreffende de aanbestedingsprocedurefouten gaat het inderdaad over Europese aanbestedingsfouten. Er wordt gewerkt om een verdere verbetering van de procedures, evenals aan verbetering van de informatiebeveiliging.

De Auditcommissie suggereert af te spreken dat de cijfers eind april binnenkomen, waardoor de raad dan meer tijd zou hebben om zich in te lezen en te discussiëren tijdens het Forum.

BewustZW wijst erop, dat de rol van de Rekenkamer niet wordt genoemd, maar ook een rol speelt in het proces.

De Auditcommissie neemt deze opmerking mee. Verder kan van alles gevonden worden van de adviezen, maar het is aan de raad om deze te bediscussiëren en indien gewenst aan te passen.

Verder betreurt de Auditcommissie dat de discussie over de gemeentesecretaris via de formele band wordt gespeeld. Er moet geen afstand gecreëerd worden.

De controller licht de risicoparagraaf over het verhoogd risico in het sociaal domein toe. Er is een claim neergelegd van een organisatie waar de gemeente in het verleden mee heeft gewerkt. Dit betreft een langlopend conflict, waarbij besloten is om de claim van vier miljoen euro op te nemen in de risicoparagraaf, ondanks dat de kans dat deze moet worden uitbetaald slechts twintig procent is.

De accountant (Bekker) verwijst naar de vraag inzake de persoonsgebonden budgetten, waarbij is opgemerkt dat er geen vervangende werkzaamheden zijn verricht en of er wel andere, controlewerkzaamheden kunnen worden verricht. Dat kan inderdaad, waarbij de gemeente zelf de prestatielevering moet vaststellen. De gemeente moet dan ook een intern beheersingssysteem inrichten waarin achteraf zaken kunnen worden aangetoond. Het advies is om hieraan te werken, aangezien hierdoor zekerheid ontstaat over de prestatieleveringen en er geen afhankelijkheid is van de productieverantwoording van zorgaanbieders.

Een andere vraag was of de onzekerheden in het sociaal domein in vergelijkbare gemeenten ook voorkomen. Dit is in het algemeen wel het geval. Wel kunnen gemeenten onzekerheden steeds beter terugdringen, omdat ze zelfstandig meer interne controles uitvoeren op de prestatielevering.

De vraag of de jaarrekening sneller ontvangen kan worden, sluit hierop aan. Het advies is om zelfstandig meer interne controles uit te voeren, zodat niet gewacht hoeft te worden op de prestatieleveringen van de zorg en de gemeente minder kwetsbaar en afhankelijk is van derden.

Verder was de vraag hoe de accountants aankijken tegen de weerstandsratio van 2,3. Dit betekent dat de weerstandscapaciteit groter is dan de ingeschatte risico’s. Een waarde > 2 is goed. Aan de andere kant is een ratio een momentopname en er moet voor de financiële gezondheid ook gekeken worden naar de andere ratio’s, zoals solvabiliteit en de grondexploitatie. Ook is het vermogen van de gemeente een belangrijke factor voor een sluitende begroting.

Het meerjarig sluitend houden van de begroting zal een flinke uitdaging zijn vanwege de toekomstige bezuinigingen.

De accountant gaat in op de vraag wat er wordt bedoeld met ‘scherp aan de wind varen’. In meerjarenperspectief zijn veel financiële uitdagingen te verwachten, zoals de bezuinigingen. De raad heeft een controlerende taak en zal zich goed moeten laten informeren over de voortgang en realisering van de bezuinigingen.

De ChristenUnie interrumpeert en vraagt wat voor rapportcijfer de accountant de jaarstukken geeft.

De accountant (Bekker) antwoordt dat het rapportcijfer moet worden gezien in de vorm van de goedkeurende klaring op betrouwbaarheid en rechtvaardigheid. Een jaarrekening is goed of niet goed.

Tweede termijn

De PvdA complimenteert ermee dat nieuwe regelingen - zoals de Tozo – maar ook de digitalisering sinds het uitbreken van de coronacrisis, binnen de gemeente een vlucht hebben genomen.

Verder ziet de scorelijst van de weerstandscapaciteit er positief uit. De PvdA vraagt desondanks een nadere toelichting hierop.

De PvdA steunt het voorstel voor een extra Forum omdat behoefte bestaat van een verdieping van de beantwoording.

De SP wijst op enkele vragen van de fractie in eerste termijn, die nog onbeantwoord zijn gebleven.

Het CDA reageert op wethouder De Jonge dat met veel partijen zakengedaan wordt en vraagt of er in 2020 niet juist op ingezet is om zaken te doen met mìnder partijen.

De ChristenUnie is benieuwd naar de reactie van de wethouder op de suggestie van de accountant om de jaarstukken eerder aan te leveren.

Burgerbelang is voorstander van transparantie. De fractie betreurt dat er ondanks de positieve jaarrekening er toch geen geld beschikbaar is voor ‘leuke dingen’.

Beantwoording in tweede termijn

Wethouder Werger wijst op de incidentele meevallers. Feit is, dat er begin 2020 sprake was van een structureel tekort van 13 miljoen euro. Het heeft veel inspanningen gekost heeft de balans te krijgen. De financiële ruimte bedraagt ongeveer € 400.000,= en de raad moet zich hiermee niet rijk rekenen. Dit betekent in het sociaal domein, aan de voorkant, dat alleen laagdrempelig maatwerk mogelijk is, - als het nodig is - maar dit betekent vooral dat discipline nodig is om de ingezette koers vol te houden, zeker in de aanloop naar de verkiezingen in 2022.

Aangaande het eerder aanleveren van jaarstukken, heeft de accountant de interne controle geschetst. Dit betekent echter dat de gemeente eigenlijk de problemen van de zorgaanbieders oplost. Bovendien kost het inrichten van een dergelijke interne structuur kennis, kunde en capaciteit, maar vooral veel geld; dit is ook nodig om te kunnen controleren. De wethouder benadrukt dat dit kan worden ingericht als dit inderdaad de wens van de raad is, maar vooralsnog kost dit te veel geld.

De controller stelt dat de stand van de algemene reserve 1,5 maal het weerstandsvermogen moet bedragen. De jaarrekeningcijfers zijn gebaseerd op het resultaat van tien miljoen euro, inclusief alle financiële voordelen vanwege corona. Het voorstel is om het coronaresultaat in een specifieke reserve te plaatsen. Daarnaast zijn er enkele resultaatbestemmingen. Daarmee rekening houdend, wordt aan de algemene reserve maar 4,6 miljoen euro toegevoegd. Als dit bedrag opgeteld wordt bij de oude stand van de reserve, dan is de weerstandsratio nét geen 1,5. Als het brutoresultaat opgeteld wordt bij de algemene reserve leidt dit tot 2,3. De controller meent dat dit ook tekstueel is uitgelegd.

Wethouder de Jonge vult wethouder Werger aan wat betreft het opvolgen van de adviezen over de interne beheersing. Voor Jeugd zou dit 3,5 fte zijn voor de administratieve afhandelingen. Als dit opgeteld wordt bij wat de gemeente nu reeds aan de zorgaanbieders vraagt, dan wordt de bureaucratie in de zorg zeer hoog. De wethouder heeft er vertrouwen in dat dit op een ander manier aangepakt kan worden.

Wat betreft het aantal zorgaanbieders, wordt momenteel gekeken naar optimalisatiemogelijkheden aan de hand van acht ‘knoppen’ om aan te draaien. Het resultaat hiervan krijgt de raad binnenkort te zien. Daarnaast zijn budgetplafonds opgelegd bij zorgaanbieders. De bedoeling van de budgetplafonds is niet om tot minder aanbieders te komen, maar om meer grip en beheersing te krijgen. Wel staat in het Beleidsplan Jeugd de ambitie beschreven om te gaan werken met minder aanbieders voor complexe hulpvragen.

De voorzitter constateert dat er geen vragen meer zijn en dat besproken zal worden hoe de verdere procedure wordt ingericht. De voorzitter stelt voor om deze week technische vragen in te sturen. Deze zouden uiterlijk op 21 juni ingediend moeten zijn. De vraag aan het College is of dit ook voor politieke vragen haalbaar is.

Wethouder Werger antwoordt dat politieke vragen in de openheid van de politieke arena besproken moeten worden. Technische vragen kunnen schriftelijk worden ingebracht.

Burgerbelang gaat hiermee akkoord als hiertoe een meerderheid blijkt.

D66 concludeert dat de vraag van de fractie inzake toezicht en handhaving niet volledig is beantwoord en steunt het voorstel van Burgerbelang om een extra Forum te wijden aan de jaarrekening.

De VVD acht het verstandig om een Forum te plannen op 28 juni.

Afronding en advies Forum over raadsvoorstel jaarstukken en raadsvoorstel Auditcommissie.

De voorzitter veronderstelt dat de raad een extra Forum wenst voordat de jaarrekening op 2 juli door de raad behandeld wordt. Bij dezen wordt besloten een extra Forum te plannen voor de verdere bespreking van de jaarstukken en het verslag van de accountant en de Auditcommissie.

saldobestemming jaarrekening 2020

Vragen en inbreng vanuit fracties

De VVD geeft aan, dat een groot gedeelte van het bedrag na toevoeging aan de algemene reserve weer herbestemd wordt. Dit kan krap zijn volgens de weerstandscapaciteit. Maar worden de coronagelden uitgenomen en de overige gelden zijn zowel getalsmatig, als beleidsmatig summier onderbouwd. Daarnaast vraagt de VVD zich af waarom een aantal van deze posten niet via de voorjaarsnota loopt. Niet alle vragen die de VVD hierover heeft gesteld, zijn beantwoord. De algemene reserve bedraagt na alle mutaties negen miljoen euro, wat een tekort van één miljoen betekent. Dit werpt de vraag op of er wel zo royaal bestemd moet worden.

De ChristenUnie vindt de term ‘onttrekkingen’ een vreemde term en stelt dat er onverklaarbare onttrekkingen bij zitten. Er is nauwelijks uitleg gegeven bij de onttrekking ad € 330.000,= voor de voorziening Krachtig Zutphen. De ChristenUnie wil graag een verklaring waarom de ene voorziening uitgebreid wordt verklaard en de andere niet. Dit vraagt om een meer uitgebreide – schriftelijke - toelichting. De fractie vraagt zich af wat er mis zou gaan als het bedrag van € 330.000,= niet ter beschikking wordt gesteld door de raad.

GroenLinks gaat in op het verschil tussen een reserve en een onttrekking en vraagt of de raad ook moet instemmen met het ter beschikking stellen van een reserve.

Verder begrijpt GroenLinks niet goed waarom het volledige saldo van vier miljoen euro een bestemmingsreserve moet worden. Zo is er bijvoorbeeld € 14.000,= minder uitgegeven aan reiskosten voor medewerkers. Dit zijn posten die in de toekomst weer hoger zullen worden. De hoge algemene uitkering is bestemd voor de nadelen en de vraag is waarom alle voordelen bestemd moeten worden.

Verder wil GroenLinks graag weten hoe het technisch precies in elkaar steekt wat betreft de Tozo-regeling zit en waarom al die voordelen bestemd moeten worden. De vervolgvraag is wie daarover gaat.

De Stadspartij geeft aan, dat veel toevoegingen aan de reserves eigenlijk verkapte opbouwingen zijn die in 2022 weer uitgegeven worden; hiermee ontstaat een verkapte begroting. De Stadspartij wil dergelijke forse bedragen liever apart bespreken.

D66 vindt de onderbouwing te summier om daar nu mee in te stemmen. De noodzaak van alle kosten komt niet overal even duidelijk naar voren.

Het CDA vraagt waar de posten, zoals de vermelding ‘Omgevingswet’, op gebaseerd zijn en wenst meer toelichting hierop.

BewustZW informeert naar uitgaven op de diverse posten zonder dat de raad hieraan goedkeuring hecht gehecht. Dat kan leiden tot onrechtmatige bestedingen.

Beantwoording College

Wethouder Werger zegt een schriftelijke toelichting toe op de motivering van de bedragen en zal in de toegezegde toelichting ook ingaan op de vraag wat het verschil is tussen een bestemming en een reserve en hoe dit precies in elkaar steekt.

Afronding en advies Forum over raadsvoorstel saldobestemming.

De voorzitter hoopt dat de schriftelijke toelichting tijdig wordt gestuurd voordat het nieuwe Forum plaatsvindt. Het bespreken van voorliggende stukken wordt in een volgend Forum vervolgd.

De voorzitter dankt ieder voor diens aanwezigheid en inbreng.

De voorzitter sluit dit deel van het Forum om 20.30 uur.

Advies

Onvoldoende besproken. Nogmaals in oordeelsvormende forumvergadering bespreken

Behandeld in Forum van 28 juni 2021 Naar boven

Toelichting griffie

Raadsadviseur:

Portefeuillehouder(s)

L. Werger

Ondersteuners

K Kamphuis

Verslag van de vergadering

Opening

De voorzitter opent de vergadering en heet alle aanwezigen van harte welkom. De accountants zijn niet aanwezig, omdat dit een vervolgvergadering betreft op een eerdere vergadering en het deel inzake de bespreking van de jaarstukken daarbij is afgerond. Het advies van de Auditcommissie is zo goed als afgerond, maar er kunnen nog wel vragen gesteld worden. Verder wordt gesproken over de bestemming van het jaarrekeningsaldo 2020. De voorzitter schetst het verloop van de avond, startend met een vragenronde vanuit de raadsfracties.

Eerst is er echter een mededeling van mevrouw Werger namens het College.

Het College memoreert dat tijdens de vorige vergadering een en ander is besproken over de Voorjaarsnota. De fracties hebben aangegeven dat de grote onderdelen – zoals de brug, hoogspanningsleidingen, et cetera – allemaal belangrijk zijn en gerealiseerd moeten worden. Het College beziet momenteel de mogelijkheid om alle verschillende voorstellen uit te voeren. Er hoeven dan geen zware keuzes gemaakt te worden door de fracties. Mogelijk moet er dan wel een aantal minieme voorstellen worden gedaan die buiten de vastgestelde kaders vallen. Het College kondigt aan, dat bij de start van de Voorjaarsnota een presentatie zal worden geven over de mogelijkheden in vormgeving, waarbij alle voorgespiegelde keuzes gerealiseerd zouden kunnen worden.

Verder vraagt het College aandacht voor de schriftelijke reactie van het College op het Advies van de Auditcommissie. Deze brief ligt op 29 juni ’s morgens voor in het Collegeberaad en komt op 30 juni beschikbaar voor de raad.

Vragen en inbreng vanuit raadsfracties

De SP verwijst naar de vraag tijdens het Forum op 14 juli inzake een terugkoppeling over de afvalstoffenheffing. Deze informatie is nog niet ontvangen.

De voorzitter antwoordt dat deze terugkoppeling al wel opgestuurd is en nogmaals opgestuurd zal worden naar de SP.

BewustZW is blij met de inleiding door het College. De fractie stelt dat er voor het debat van vrijdag a.s. overzicht en inzicht moet komen over wat de ideeën van het College zijn, zodat de juiste keuzes gemaakt kunnen worden en er snel kan worden vervolgd met de begroting voor 2022.

De PvdA sluit zich aan bij BewustZW wat betreft het voorstel van het College.

De PvdA constateert dat de nog openstaande vragen slechts deels schriftelijk zijn beantwoord, maar nog niet alles is opgehelderd. De fractie verwijst naar de veranderingen inzake rechtmatigheidsverklaringen en dergelijke. Het ziet ernaar uit dat het College hiervoor de verantwoordelijkheid gaat dragen. Er worden mooie stappen gezet ten aanzien van interne controle en interne beheersing. De PvdA wil echter weten hoever Zutphen is met de implementatie en voorbereiding op het nieuwe stelsel.

De fractie verwijst naar het advies van de Auditcommissie en plaatst een kanttekening bij het laatste punt van advies. Spreker stelt, dat Zutphen is gezegend met goede, informele en formele verhoudingen tussen raad en College en tussen raad en gemeentelijk apparaat. De PvdA wil benadrukken dat dit niet bij alle gemeenten het geval is, waardoor het laatste punt minder zwaar zou moeten tellen dan de overige punten. Er moet waarde worden gehecht aan de goede formele en informele toegankelijkheid van het ambtelijk apparaat.

De VVD dankt het College en wacht de verdere informatie af. De VVD denkt dat de raad voldoende nuance biedt om van eventuele kaders te kunnen afwijken, mits goed onderbouwd. Kaders zijn belangrijk, maar deze richtlijnen mogen geen dwangbuis vormen. Er moet ruimte voor flexibiliteit kunnen zijn.

Wat betreft de Auditcommissie neemt de VVD de adviezen ter harte. Advies 5 vindt de VVD echter een open deur. De Auditcommissie adviseert om zowel met als zonder de resultaten van corona te kijken naar de financiën en de VVD geeft aan dat dit in veel gevallen al gebeurt.

D66 dankt het College en de ambtelijke organisatie. Dat de meeste vragen inmiddels zijn beantwoord, is een compliment waard.

D66 legt een vraag voor over het budget voor bedrijfsvoering en interne beheersing, dat beschikbaar gesteld is vanuit de provincie. Buiten deze € 150.000,= is door Zutphen zelf nog € 250.000,= vanuit de eigen middelen bijgelegd. Een jaarrekening is een verantwoordingsdocument, waarbij de Auditcommissie en de accountant de cijfers beschouwen.

D66 richt zich tot de VVD en wijst erop, dat er volgens de accountant wel degelijk kritisch gekeken moest worden naar het resultaat en dat daar toch een link ligt met corona en aanspreken van reserve. D66 acht advies 5 van de Auditcommissie dan ook geen open deur.

D66 stelt dat betreffende de bedrijfsvoering en interne beheersing een budget van bijna een half miljoen euro betreft. In de verantwoording hierover staat dat dit budget ook ingezet is voor uitvoerende activiteiten binnen de jeugdzorg. D66 vraagt hiernaar, omdat er een nieuw verzoek ligt voor organisatie- en ontwikkelingsgeld.

Verder verwijst de fractie naar de lijst met overlopende budgetten van 2020 naar 2021. D66 ziet hierin een rondschuiven met gelden. Zo is er € 300.000,= over van Krachtig Zutphen die naar de algemene reserve gaat. Bij de saldibestemming van 2020 gaat er € 250.000,= uit de reserve voor Krachtig Zutphen. D66 vraagt zich af of er op 31 december 2021 niet opnieuw vastgesteld gaat worden dat er tonnen aan geld zijn overgehouden. Krachtig Zutphen is vooral bedoeld om cofinanciering aan te trekken, waarbij er hard gewerkt moet worden om de helft van het budget dit jaar nog uit te geven.

De ChristenUnie vraagt of de informatie klopt, dat het College nog een brief zal sturen aan de raad in reactie op het advies van de Auditcommissie. Zo ja, dan gaat de ChristenUnie daar op dit moment niet inhoudelijk op in, maar wordt eerst de reactie van het College afgewacht.

Het CDA stelt dat het een opgave is geweest om over 2020 uiteindelijk zwarte cijfers te kunnen schrijven en spreekt lof uit voor het ambtelijk apparaat. Toch moeten de uitgaven verder beperkt worden, maar het CDA is overtuigd dat dit mogelijk is.

De kerntaken van de gemeente moeten duidelijker worden en mogelijk is versobering van het ambtelijk apparaat of de organisatie noodzakelijk. De raad moet zich opnieuw beraden op de prioriteiten en wensen van de gemeente. De omstandigheden veranderen continu en de organisatie moet zijn processen onder controle hebben: de beheersing moet op orde zijn. Zo kan dynamisch ingespeeld worden op veranderingen en maatschappelijke vraagstukken, die vaak ook resultaat hebben op de financiën van de gemeente. Op een begroting van € 194 miljoen is het overhouden van bijna € 400.000,= namelijk licht zorgelijk.

GroenLinks dankt de fracties voor de ingestuurde vragen en complimenteert de organisatie met de snelle beantwoording. GroenLinks is nog wel benieuwd naar de voor- en nadelen van de coronagelden. Waarom wil het College de genoemde vier miljoen euro volledig reserveren voor eventuele nadelen? Het gaat economisch namelijk beter dan verwacht. De vraag van GroenLinks is welk bedrag het College redelijk vindt om van deze vier miljoen euro te reserveren.

De PvdA reageert op de inbreng van de VVD en GroenLinks. De coronagelden zijn sterk verspreid besteed, waardoor in theorie het risico wordt gelopen dat deze gelden door andere bestedingsvelden heen gaan lopen. De PvdA wil weten of ervan uitgegaan kan worden dat in de komende Buraps het onderscheid naar de bestedingen gemaakt zal worden.

Kies Lokaal denkt dat het een uitdaging zal zijn om vòòr 2 juli “een verhaal” te koppelen aan alle cijfermatige informatie. Er moet gekeken worden waar er een oplossing gevonden kan worden voor de investeringen die de raad wil doen.

De voorzitter geeft het woord aan het College voor de beantwoording van de vragen.

Beantwoording College

Het College dankt voor de complimenten aan de ambtelijke organisatie en zal deze overbrengen. De antwoordbrief van het College wordt op 29 juni in het College besproken en komt daarna beschikbaar voor de raad.

Ten aanzien van de rechtmatigheid, waar het College inderdaad verantwoordelijk voor wordt, is inmiddels bekend dat het verleggen van deze rechtmatigheidsverantwoording een jaar is uitgesteld. Het College is hier al wel mee bezig en is bijvoorbeeld al aan het ‘proefdraaien’ met het VIC, de Verbijzonderde Interne Controle.

Aangaande de vraag over het bedrijfsvoeringsbudget, van ongeveer € 450.000,=, dat ook voor jeugd wordt ingezet, verwijst de wethouder naar het bestaan van een aantal bedrijfsvoeringsvraagstukken in het kader van jeugd en Wmo. Deze vraagstukken liggen voornamelijk rond de implementatie van budgetplafonds en goed contractmanagement. Dergelijke zaken kunnen onder andere met dit budget gefinancierd worden.

D66 sluit zich aan bij de reactie van het College. In de toelichting stond echter dat bijvoorbeeld ook het project van de huisartsen met dit budget gefinancierd wordt, maar D66 acht dit “peanuts”.

Het College stelt vast dat D66 en het College elkaar begrijpen.

Verder was er de vraag over het rondschuiven van gelden. Hierover zijn duidelijke richtlijnen opgesteld door de raad. Afgesproken dat restanten altijd teruggaan naar de algemene reserve, waarna de raad de middelen opnieuw kan bestemmen. Bovendien wordt beleid niet altijd in één jaar gerealiseerd en gaan er soms budgetten mee. Het is dus niet altijd mogelijk om gelden terug te laten vloeien naar de algemene reserve om ze vervolgens te bestemmen. Daar waar geld niet wordt ingezet of cofinanciering niet effectief blijkt, vloeien middelen terug naar de algemene reserve.

D66 stelt dat het College de vraag vanuit D66 niet moet simplificeren. Het was een inhoudelijke vraag over het rondpompen van gelden in Krachtig Zutphen. Er wordt namelijk gesteld dat Krachtig Zutphen bedoeld is voor cofinanciering en dat deze projecten vanwege corona niet uitgevoerd konden worden. De vraag betreft de zin van opnieuw te reserveren.

Het College bevestigt dat D66 en het College elkaar begrijpen. De oproep aangaande de prioritering en kerntaken binnen de gemeente is een discussie die binnen de raad uitgesproken moet worden. Het College is wel bezig met een benchmark ten behoeve van de formatie.

Wat betreft de reservering van vier miljoen euro van de coronagelden, acht het College het momenteel redelijk om het gehele coronabudget te reserveren, omdat niet te overzien valt welke mogelijke vraagstukken in de toekomst nog naar voren zullen komen, ook al lijken de vooruitzichten positief. Zo kunnen bijvoorbeeld toch nog kostenposten komen van partijen die hun huur uiteindelijk niet hebben kunnen betalen. Het voorstel bij de Burap is om dit gehele coronabudget in de reserve te stoppen om de mogelijke coronagerelateerde vraagstukken te kunnen opvangen. Als er een beter beeld komt in de toekomst zal het College aan de raad aangeven wanneer er geen coronagerelateerde kosten meer verwacht worden. Dan zal het geld dat overblijft naar de algemene reserve gaan, waar vervolgens de raad over kan beslissen.

De voorzitter geeft het woord aan de heer Van der Hammen om de vragen in relatie tot de Auditcommissie te beantwoorden.

De Auditcommissie reageert op de opmerking om het laatste advies minder zwaar mee te tellen. Er is volgens de Auditcommissie een pad naar verbetering zichtbaar, maar het is niet duidelijk hoe snel dit gaat en wat voor kwaliteit geleverd kan worden. Zowel de accountant, als de Auditcommissie constateren dat er op de uitkomsten verbeteringen mogelijk zijn, zoals wat betreft het tijdiger aanbieden van de jaarstukken. De jaarstukken worden al jaren laat aangeboden, waardoor de raad minder ruimte en mogelijkheden heeft om goed naar de stukken te kunnen kijken.

De PvdA beaamt de reactie van de Auditcommissie. Het gaat voor de PvdA om de laatste aanbeveling. Als een vraag wordt gesteld, het zij het aan een wethouder of aan het ambtelijk apparaat, wordt deze beantwoord. Het ambtelijk apparaat is in Zutphen zeer benaderbaar, maar hier lijkt het laatste advies van de Auditcommissie mee in contrast te staan. Dit is waarschijnlijk niet de bedoeling van de Auditcommissie, maar de PvdA vindt het belangrijk om toch te benadrukken dat Zutphense goede verstandhoudingen niet in elke gemeente vanzelfsprekend zijn.

De Auditcommissie neemt deze reactie van de PvdA over. Het advies is bedoeld voor verbeteringen, wat alleen mogelijk is als er goed overleg tussen de verschillende gremia bestaat.

Daarnaast is het de taak van de Auditcommissie om advies uit te brengen. Als de raad het advies afkeurt, kan het er ook uitgehaald worden. De Auditcommissie benadrukt dat het laatste advies zeker niet bedoeld is als aantijging of als een initiatief om de sfeer te veranderen.

Ten aanzien van de opmerking dat advies 5 een open deur is, lijkt de Auditcommissie de tekst deur interpretabel. Het kan verschillen in hoeverre de deur dan open staat. De bedoeling van advies 5 is zowel de Auditcommissie en de organisatie scherp te houden, dat corona voor dit moment in de rekening blijft staan en de pandemie nog niet voorbij is. Het is belangrijk om de lijstjes juist te interpreteren.

De voorzitter dankt voor de beantwoording. De beantwoording wordt voldoende geacht voor verdere behandeling in de raad.

Afronding door de Forumvoorzitter

De voorzitter concludeert dat alle vragen zijn ingebracht. Er is geen sprake van besluitvorming op dit moment. Besluitvorming vindt plaats tijdens de raadsvergadering.

Het Forum wordt gesloten met dank voor ieders aanwezigheid en inbreng. (21.30 uur)

Advies

Voldoende besproken. Verder debat in de raad

Behandeld in Raad 2 juli 2021 (09:30 - 17:00) Naar boven

Verslag van de vergadering

Zie de bijlage.

Besluit

Aangenomen

Zonder hoofdelijke stemming
Geen amendementen ingediend