Investeringsprogramma transformatie sociaal domein

Behandeld in Forum van 12 april 2021 Naar boven

Toelichting griffie

Raadsadviseur:

Portefeuillehouder(s)

A. de Jonge

Ondersteuners

J 't Hoen, S Verbeek

Pers

onbekend

Publiek

onbekend aantal personen

Insprekers

nee

Verslag van de vergadering

De voorzitter heet iedereen welkom bij het Forum over het investeringsprogramma transformatie sociaal domein en zet kort uiteen wat de opzet van het Forum is.

College/ wethouder De Jonge: Aan de orde is het antwoord van het college op de motie “Investeringen voor omslag in sociaal domein” die bij de behandeling van de Programmabegroting 2021 in november vorig jaar is aangenomen. Daarin stond een opdracht aan het college om te komen met een voorstel voor de transformatie sociaal domein en daarbij goed te kijken naar bewezen successen in andere gemeenten. Ook zocht u een versnelling van de transformatie die we hebben ingezet. In de motie stond uiteindelijk geen dekkingsvoorstel, het collegevoorstel heeft dat nu wel.
Zie verder de presentatie die als bijlage bij het verslag is opgenomen en de uitzending op youtube.

Bernard Verbeek en Jeanette ‘t Hoen krijgen het woord voor het vervolg van de presentatie. Zie hiervoor de presentatie die als bijlage bij dit verslag is opgenomen en de uitzending op youtube.

De voorzitter geeft de fracties gelegenheid vragen te stellen naar aanleiding van de presentatie.

Stadspartij: Wat levert deze investering van 650.000 euro nu extra op? De onderwerpen die genoemd zijn betreffen toch staand beleid?

GroenLinks: Wat gebeurt er extra voor de 18- en 18+ jongeren?

Burgerbelang: Welke gemeenten heeft de wethouder als voorbeeld voor Zutphen gebruikt?

SP: Op papier ziet het investeringsprogramma er goed uit, maar hoe gaat dat er uit zien in de praktijk? Kan de wethouder enkele voorbeelden geven van vooral punt 1, preventie en activering en investeren in het voorveld?

VVD: Hoe verhouden de ICT-investeringen zich met de lopende investeringen bij de gemeente? Is het geld bestemd voor de implementatie of komt dat er straks nog bovenop? De VVD wil voorkomen dat voor de uitvoering externe medewerkers moeten worden aangetrokken. Wat zijn de concrete doelen die we nastreven en hoe meten we straks de resultaten?

D66: Klopt het dat we alleen bestaand beleid hebben gehoord? En het betreft impulsgelden voor twee jaar, maar er worden reguliere projecten genoemd zoals de gekantelde dagbesteding. Hoe kan dat samengaan?

PvdA: Wat zou er gebeuren als we dit investeringsprogramma niet zouden inzetten? Het gaat mij daarbij met name om onderdeel 3, de kwaliteitszorg en ICT-systemen.

CDA: We lijken incidentele middelen te gaan gebruiken om structurele veranderingen tot stand te brengen, klopt dat? Hoe gaan we de beoogde versnelling en lerende effecten monitoren? Is het bedrag voor ICT voldoende om het verschil te maken? Hoe is dit bedrag tot stand gekomen? En op basis van welke criteria zijn de best practices gekozen?

College: Er is veel gevraagd naar het staande beleid. Het klopt dat deze ambities in eerder stukken stonden en dat we die eerder met elkaar hebben afgesproken. Waar we naar op zoek zijn gegaan, is waar de mogelijkheden zijn om de transformatie en de bezuiniging sneller te laten verlopen. Om ons heen zagen we gemeenten met incidenteel geld structurele bezuinigingen inzetten. Door de motie beschikten wij ook over incidenteel geld om de transformatie een impuls te geven en te versnellen. De voorbeelden hiervan staan vooral bij de punten 1 en 2.
Wat gaat er mis als we dit niet doen? Inhoudelijk niet zo veel, het zal alleen trager gaan dan we nu kunnen doen met dit voorstel. We hebben op een aantal punten grote ambitie, we zien de mogelijkheden en we hebben mensen in huis die het kunnen uitvoeren. Dat laaghangend fruit kunnen we nu plukken.

D66: Als er verder niets misgaat met onze doelen, spreken we dan niet over de inzet van algemene middelen in plaats van over investeringen en een impulsbudget?

College: Met deze incidentele middelen geeft u een impuls aan de transformatie in het sociaal domein. U heeft als raad zelf geconstateerd dat de transformatie in gang is gezet, maar erg langzaam gaat. Het kan sneller als we dit incidenteel geld kunnen inzetten.

Waar we voorbeelden uit andere gemeenten gebruiken, staat dat ook vermeld in de notitie. We zien dat gemeenten als Assen en Meppel kampen met vergelijkbare problematiek als wij hier in Zutphen. Als bepaalde maatregelen daar bewezen goed werken, moet dat ook voor ons resultaat kunnen opleveren. Andere gemeenten beginnen nu ook naar Zutphen te kijken, door de goede voorbeelden die wij inmiddels zelf geven. Een voorbeeld van preventie bij jeugd is de aanpak van laaggeletterdheid. Dat heeft effect op die gezinnen en kan betekenen dat we deze kinderen minder snel zien bij jeugdhulp. Zo zijn er ook andere voorbeelden.

D66: U noemt ook het voorbeeld met het diagnosecentrum in Apeldoorn. Waarom werken we daar niet mee samen? Het kost behoorlijk wat expertise het allemaal zelf op te zetten.

College: Samenwerken is zeker de bedoeling, maar we willen in Zutphen een stapje verder gaan door ook in te zetten op ontwikkeling en niet alleen op terugkeer in het arbeidsproces. Het is de bedoeling dat de gemeente Apeldoorn dan weer van onze ervaringen kan profiteren.
Hoe meten we het resultaat? We zullen daarover gaan rapporteren in de burap’s. Het is wel uitvinden hoe investeren aan de preventieve kant en het voorveld zichtbaar wordt. We zullen met elkaar de indicatoren daarvoor scherp moeten krijgen. We gaan daarom een monitor op het gebied van preventie bij jeugd ontwikkelen en daarna (een jaar later) voor de rest van het sociaal domein.

Burgerbelang: Hoe weten we zeker dat voorbeelden van elders in Zutphen gaan werken?

College: We voeren eigenlijk alleen projecten op die passend zijn bij de situatie van Zutphen en waarvan we overtuigd zijn dat we die kunnen doen en dat ze gaan werken.
De gekozen bedragen zijn gebaseerd op de te verwachten effecten en benodigde inzet voor de komende twee jaar, we denken hiermee de gewenste versnelling te kunnen realiseren.
Hoe verhouden de ICT-investeringen zich tot de eerder aangekondigde ICT-investeringen? De I-Visie gaat echt over de basis op orde. De investeringen in dit voorstel zijn gericht op het sociaal domein, om daar het goede fundament te leggen.

CDA: Wanneer vinden we dat we voldoende lerend effect hebben bereikt? Kunnen we dat alleen op basis van indicatoren monitoren?

College: Over twee jaar wil ik het bijvoorbeeld niet meer hebben over de overgang 18- en 18+, dat moet soepel kunnen overlopen van de ene wet naar de andere. Een ander voorbeeld is de doorbraakmethode, daar hoop ik over twee jaar ook niet meer over te hoeven praten omdat we die werkwijze hebben ingevoerd en dat het effect heeft.

ChristenUnie: De gelden worden ingezet als vliegwiel om structurele veranderingen op gang te helpen. We begrijpen dat het nodig is en dat het iets kost. We zijn positief over deze stap. Wat wij graag willen als effect van de kwaliteitsimpuls is dat het niveau van de oplossingen stijgt op alle niveaus. De monitoring van de inzet van deze middelen willen we graag structureel zien. We kunnen leren van anderen en ook het wetenschappelijk onderzoek dat er ligt betrekken en gebruiken.
De fractie van de ChristenUnie is positief en zal in de raad straks voor stemmen.

D66: We spreken alleen over gemeentelijke dienstverlening, terwijl er ook veel vragen voor onze partners liggen. Waarom is het voorstel alleen op onze dienstverlening gericht? Daarnaast ontbreekt de uitvoeringsagenda van de strategische beleidsvisie sociaal domein nog. Hebben we deze agenda niet eerst nodig om een gericht investeringsprogramma op te stellen? Onder een investeringsprogramma versta ik overigens wel wat anders dan de wethouder. Dan heb je concrete doelen met verwachte opbrengsten en maak je aan het slot de balans op. Het lijkt hier meer te gaan om versnelling van lopend beleid. Het voorstel mag concreter. Is er gedacht aan de meerkosten die komen kijken bij het opstarten van allerlei projecten?

Burgerbelang: Voor een goed deel kunnen we aansluiten bij vorige vragen. In het verleden zijn investeringen vaak niet goed gegaan, daarom is monitoring voor ons heel belangrijk. Datzelfde geldt voor samenwerking met andere gemeenten.

Stadspartij: Een risico dat in het voorstel wordt genoemd is beheersing van de uitgaven en overschrijding van de begroting als het voorstel niet wordt aangenomen. Kunnen we dat ook omdraaien?

GroenLinks: Er zijn al veel antwoorden gekomen. Onze fractie is positief over de mix in de plannen tussen vernieuwen en vernieuwing ondersteunen. We missen de transformatie bij de inzet voor mensen met financiële problemen en oplopende schulden. Juist deze problematiek heeft zo veel impact op het leven van mensen. We hopen dat bij het komende minimabeleid en schuldenbeleid die transformatie nog een plek krijgt, zoals bij jeugd gedaan is. We zijn positief over investeringen die elders al bewezen zijn, zoals de doorbraakmethode. Wat betreft de dagbesteding vragen we ons af waarom er geen aandacht is voor de infrastructuur van dagbesteding naar beschut werk.

CDA: We zijn positief gestemd over dit mooie initiatief. Het lerend effect is belangrijk en juist daarom onderstrepen we de noodzaak van goede monitoring.

SP: De voorbeelden van de wethouder op het gebied van preventie betroffen jeugd en niet Wmo of participatie. Dat heb ik gemist.

PvdA: Wij zijn enthousiast over het investeringsprogramma. Verschillende elementen van de visie sociaal domein komen mooi terug, zoals preventie bij gekantelde dagbesteding en dichtbij zorg organiseren. Ook het leren van andere gemeenten vinden we belangrijk, zodat we de kinderziektes kunnen overslaan. De versnelling is echt nodig, de COVID-crisis heeft de problemen van sommige gezinnen alleen maar verscherpt. De aanpak van schulden vinden we wat onderbelicht, de aankomende aanpak biedt daar wellicht mogelijkheden voor. We onderschrijven het nut van monitoring, doe dat vooral in de reguliere monitoring op het sociaal domein.

College: De investeringen zijn niet alleen bedoeld voor onze eigen dienstverlening, we werken samen met partners. Bij punt 3 uit het voorstel is dat wel voor onze eigen organisatie.
We gaan zoeken naar een manier om de monitoring, waarvan ik heb gehoord dat u die belangrijk vindt, goed in te richten. Ik kom hierop terug, hoe we de effecten zo goed mogelijk in beeld kunnen brengen.
Kunnen we het omdraaien, verdwijnt het risico op overschrijding van de begroting met deze investering. Kon ik maar keihard ja zeggen. Helaas gebeuren er vaak ook dingen waar je weinig grip op hebt. We zullen zo goed mogelijk binnen de kaders blijven, we doen daar alles aan.
D66 vroeg eerder ook om een uitvoeringsagenda bij het sociaal domein, we hebben toen in een memo op een rij gezet wat allemaal in gang is gezet. Eén van de plannen die daarbij hoort is de aanpak van de schuldenproblematiek, daar komt u binnenkort over te spreken. De dagbesteding en van beschut naar werk zit in het programma waardevol werk. Ook met dit onderwerp komt wethouder Werger binnenkort naar de raad.
De voorbeelden over Wmo en participatie heb ik minder snel paraat, maar ze staan wel degelijk in het projectoverzicht. Laaggeletterdheid raakt overigens wel alle domeinen.

Voorzitter: Kunt u de raad voorafgaand aan de raadsvergadering verder informeren over uw ideeën met betrekking tot monitoring?

College: Dat kan ik tijdens de raadsvergadering doen.

Voorzitter: Goed, u komt hierop terug tijdens de raadsvergadering.
Dan concludeer ik op basis van de instemmende reacties van de fracties dat het onderwerp voldoende is besproken en voor besluitvorming in de raad kan worden geagendeerd.
Deze Forumvergadering is gesloten.

Advies

Voldoende besproken. Verder debat in de raad

Behandeld in Raad 26 april 2021 (19:30 - 23:00) Naar boven

Verslag van de vergadering

Zie de bijlage.

Besluit

Aangenomen
Er wordt een stemverklaring afgelegd door D66, BurgerBelang en de ChristenUnie. Het raadsvoorstel wordt met 22 stemmen voor en 6 stemmen tegen aangenomen.
Geen amendementen ingediend