Bijstelling Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen “Onderwijs sterk in verbinding”
- Onderwerp
- Bijstelling Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen “Onderwijs sterk in verbinding”
- Programma
- 04. Een vitale samenleving, iedereen doet mee
- Forum
- Oordeelsvormend
- Portefeuillehouder
- M. ten Broeke
- Inlichtingen bij
- Susanne Schoeman
0628038411 S.Schoeman@zutphen.nl
- Soort bevoegdheid
- Kaderstellend, Budgetrecht
- Beleidsvrijheid
- Beperkt
- Programmabegrotingswijziging
- 2019-28 en 2020-03
Het college van burgemeester & wethouders stelt voor :
Besluitpunt 1
Het Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen “Onderwijs sterk in verbinding” bij te stellen naar aanleiding van inhoudelijke gemaakte keuzes.
Besluitpunt 2
Het Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen “Onderwijs sterk in verbinding” bij te stellen op basis van de daarbij behorende financiële vertaling.
Besluitpunt 3
De afspraak over het terug leveren van grond aan grondzaken aan het Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen toe te voegen.
Besluitpunt 4
Projecten toe te staan die op een andere wijze worden gefinancierd indien deze minimaal budgettair neutraal zijn.
Besluitpunt 5
De begroting 2019 en de begroting 2020 te wijzigen.
Inhoud
Inleiding/aanleiding
Het doel van het in 2017 vastgestelde Masterplan Onderwijshuisvesting is het bieden van een integrale toekomststrategie voor alle vormen van Primair, Voortgezet en Speciaal (Basis) Onderwijs in Zutphen. Het Masterplan is in een intensief proces met schoolbesturen en via interactieve bijeenkomsten met andere partners tot stand gekomen. Het bestaat uit een gezamenlijke visie op onderwijs (huisvesting) voor de komende 15 jaar, randvoorwaarden, een meerjarenraming voor investeringen in Onderwijshuisvesting en een uitvoeringsagenda. De denkrichtingen zoals beschreven in het Masterplan vormen een mogelijk toekomstbeeld, uitgaande van bepaalde veronderstellingen en waarbij het toekomstbeeld gedurende de tijd wordt bijgesteld op basis van ontwikkelingen.
Door de kwaliteit van de accommodaties, de daling van het aantal kinderen van het basis- en voortgezet onderwijs en de wens voor passend onderwijs zijn gemeente en schoolbesturen genoodzaakt om met elkaar na te denken over scenario’s die moeten leiden tot gezonde onderwijsaccommodaties en een toekomstbestendige onderwijsvoorzieningenstructuur in Zutphen.
Het afgelopen jaar hebben inhoudelijke gemaakte keuzes binnen de Stuurgroep Masterplan Onderwijshuisvesting ertoe geleid dat het toekomstbeeld financieel gezien moet worden bijgesteld waarbij de systematiek van Onderwijshuisvesting in acht genomen moet worden. Bij Onderwijshuisvesting wordt gewerkt met een gesloten systeem met een egalisatiereserve. De egalisatiereserve mag niet negatief worden en heeft geen effect op de rest van de begroting. De inhoudelijke sturing ligt bij de Stuurgroep Masterplan Onderwijshuisvesting, oftewel de vertegenwoordigers van de schoolbesturen en de portefeuillehouder.
Beoogd effect
Door middel van een passende fasering en een dekkende meerjarenraming voor de investeringen in Onderwijshuisvesting wordt voorzien in een krachtige leeromgeving en een breed palet aan onderwijsvoorzieningen. Door het toevoegen van de afspraak omtrent de terug levering van grond en het inzetten van andere vormen van financiering binnen het Masterplan Onderwijshuisvesting kan de achterstand op het terrein van onderwijshuisvesting deels worden ingelopen.
Argumenten
1.1 Het Masterplan dat in 2017 is opgesteld voldoet niet meer aan de huidige wensen.
Er zijn inhoudelijke keuzes door de Stuurgroep gemaakt die het Masterplan wijzigen. De belangrijkste hoofdpunten zijn de samenvoeging van het Baudartius en het Stedelijk, het toevoegen van een reguliere basisschool aan het project Keucheniusstraat en het samenvoegen van meer scholen op 1 locatie.
2.1 Het Masterplan moet financieel dekkend blijven.
De denkrichtingen voor de scholen zijn financieel vertaald, waarbij rekening is gehouden met de egalisatiereserve en de bijstelling van het normbedrag per m2. Met het normbedrag van €1.750, - per m2 is het Masterplan 2017 dekkend. Gemeend is om, gezien alle ontwikkelingen, ENG (Energie Neutraal Gebouw) als uitgangspunt te hanteren in plaats van BENG (Bijna Energie Neutraal Gebouw). Het normbedrag voor ENG (Energie Neutraal Gebouw) 2019 is gestegen naar € 2.500, - per m2 als gevolg van sterk gestegen bouwkosten. Het bijgestelde Masterplan op basis van ENG is dekkend doordat de schoolbesturen een aantal alternatieven ter dekking hebben voorgesteld, waaronder het schrappen van het innovatiebudget en het temporiseren van alle projecten die nog niet zijn gestart met 1 jaar. Kosten van o.a. projectleiding, onderzoeken en procedures worden per project uit het projectbudget betaald. Hier gaan wij in het Masterplan niet specifiek op in.
3.1 De afspraak om grond terug te leveren aan grondzaken zorgt ervoor dat er meer kan worden gerealiseerd.
De grond wordt terug geleverd tegen een vergoeding van 75% van de dan geldende grondprijs ‘maatschappelijk zonder winstoogmerk’. Als het gebouw moet worden gesloopt en het terrein eventueel gesaneerd komen deze kosten ten laste van Onderwijshuisvesting.
De wijze waarop de waarde van de grond moet worden bepaald is nog onderwerp van discussie in verband met de wettelijke voorschriften.
4.1 Een alternatieve wijze van financiering kan de structurele lasten verlagen tegen een hogere kwaliteit.
De eerste onderzoeken wijzen erop dat een alternatieve wijze van financiering (van vooral grote projecten) ertoe kan leiden dat de structurele lasten lager worden en dat er tevens meer gerealiseerd kan worden tegen een hogere kwaliteit (Bijlage notitie financiering Keucheniusstraat). Er kan makkelijker ENG (Energie Neutraal Gebouw) gebouwd worden in plaats van BENG (Bijna Energie Neutraal Gebouw). De Stuurgroep onderwijshuisvesting is positief over deze innovatieve vorm van financiering van projecten. Mocht dit tot uitvoering komen dan leggen wij dit ter besluitvorming aan u voor.
5.1 De begroting dient gewijzigd te worden na de bijstelling van het Masterplan Onderwijshuisvesting.
Door de samenwerking tussen de schoolbestuurders en het vertalen van de denkrichtingen van de scholen ontstaat er een andere financiële vertaling die resulteert in het wijzigen van de begroting voor 2019 en 2020.
Kanttekeningen
2.1 Het is mogelijk dat de rijksvergoeding niet stijgt.
In overleg met Control is uitgegaan van de aanname dat in 2024 de rijksvergoeding voor onderwijshuisvesting met minimaal € 100.000, - zal zijn gestegen. Conform de afspraak met het onderwijsveld wordt de rijksvergoeding voor onderwijshuisvesting daar ook daadwerkelijk voor bestemd. Mocht deze stijging op dat moment niet zijn gerealiseerd dan zal deze extra dekking gevonden moeten worden door een andere wijze van financiering (zie argument 4) of door andere te nemen maatregelen. De schoolbesturen verplichten zich om de reserve Onderwijshuisvesting niet negatief te laten worden.
Risico’s
Het risico is het nog verder temporiseren van de projecten. Dit zal op verzet stuiten bij de schoolbesturen en ouders, maar we blijven hierover in gesprek.
Een ander risico kan het Programma Aanpak Stikstof (PAS) zijn, waardoor bestemmingsplanwijzigingen niet lukken. We blijven deze landelijke ontwikkelingen volgen.
Communicatie/Vervolgtraject/Uitvoering
Het onderwerp staat op 18 november op de agenda tijdens een Forumvergadering. Tijdens deze vergadering zal een presentatie gegeven worden door de schoolbesturen en de portefeuillehouder. Daarna zal de stuurgroep Masterplan op de hoogte gesteld worden van het besluit van de gemeenteraad.
De financiering van de individuele bouwprojecten zal separaat ter toetsing aan u worden voorgelegd. Nieuwbouw en belangrijke verbouwingen zijn gelet op de Wet Medezeggenschap Scholen (WMS) onderworpen aan de adviesbevoegdheid van de Medezeggenschapsraden van de betrokken scholen en in voorkomende gevallen aan goedkeuring van de Raad van Toezicht van het betrokken schoolbestuur. Deze trajecten vinden plaats, voordat individuele bouwprojecten u worden voorgelegd.
Rapportage/evaluatie
Over de voortgang van de uitvoering van het Masterplan wordt u door middel van de gebruikelijke rapportages (Burap en Jaarverslag) geïnformeerd.
Financiën
De reserve Onderwijshuisvesting bestaat (na het doorvoeren van de eerder vastgestelde bezuiniging) uit:
- De huidige stand van de reserve Onderwijshuisvesting (op 1-1-2019 €2.192.466, -)
- Een jaarlijkse toevoeging aan de reserve conform de vrije ruimte binnen de normkosten die de gemeente van het rijk ontvangt voor Onderwijshuisvesting (in de algemene middelen)
- Een structurele extra bijdrage aan de reserve Onderwijshuisvesting van €350.000, - (besluit 7 november 2016 Strategische agenda en programmabegroting 2017-2020)
- Vanaf 2019 de toename van het bedrag per leerling voor het Speciaal Onderwijs (Cluster IV) en de verlaging van de kosten voor het leerlingen vervoer als gevolg van de realisatie van de Cluster IV school. Dit levert een structurele toevoeging op van €230.900, -.
In de financiële bijstelling van het Masterplan Onderwijshuisvesting is een meerjarenraming voor investeringen in Onderwijshuisvesting opgenomen. Hieronder kunt u zien welke projecten dit betreft en wat de wijzigingen zijn. De financiële vertaling wordt meegenomen in een begrotingswijziging (zie bijlage MP 2019 ENG 17-10-2019 en MP 2019 ENG 17-10-19 uitgaven). In 2019 en 2020 zijn er nog geen kapitaallasten van de nieuwe investeringen.
Tabel 1: Aanpassen/toevoegen kredieten Masterplan
|
Beschikbaar gestelde kredieten |
Masterplan 2017 |
Masterplan 2019 |
Verschil |
Toelichting |
|
Tijdelijke huisvesting Isendoorn |
€600.000 |
€0 |
€600.000 |
Investering vervalt |
|
Cluster 4 school |
€3.680.000 |
€5.418.000 |
-€1.738.000 |
Autonome prijsstijging |
|
Mozaïek en deel Anne Flokstra + basisschool |
€3.870.000 |
€8.433.000 |
-€4.563.000 |
Autonome prijsstijging + toevoeging basisschool |
|
Inrichting gymnastieklokaal Mozaïek |
€0 |
€55.000 |
-€55.000 |
Het bestaande gymnastieklokaal bij Het Mozaïek zal in gebruik blijven. |
|
Vervangende nieuwbouw Baudartius |
€10.700.000 |
€ 0 |
€10.700.000 |
Deel Baudartius naar gebouw Isendoornstaat 3, deel samenvoeging met Het Kompaan
|
|
Tijdelijke huisvesting Baudartius |
€0 |
€1.700.000 |
-€1.700.000 |
|
|
Vervangende nieuwbouw Stedelijk VMBO + Mavo XL |
€ 7.600.000 |
€18.485.000 |
-€10.885.000 |
Autonome prijsstijging en samenvoeging Stedelijk VMBO + deel Baudartius (Het Kompaan)
|
|
Aankoop grond Het Kompaan |
€0 |
€900.000 (indicatief) |
-€900.000 (indicatief) |
Aankoop vm. Flamcoterrein. Op grond wordt niet afgeschreven
|
|
Aanpassing Isendoornstraat 3 voor samenvoeging met Baudartius |
€0 |
€1.800.000 |
-€1.800.000 |
|
|
Duurzaamheidsmaatregelen gymlokalen |
€0 |
€115.000 |
-€115.000 |
|
|
Unilocatie van enkele PO-scholen (huisvesting van meer dan 1 school op een locatie) |
€0 |
€800.000 |
-€800.000 |
|
|
Aanpassen begroting |
|
|
|
|
|
Innovatiebudget |
€30.000 |
€0 |
€30.000 |
Vervallen innovatiebudget m.i.v. 2019 |
|
Achterstallig onderhoud gymlokalen |
€0 |
€50.000 |
-€50.000 |
Eenmalig voor het jaar 2020 |
|
Sanering grond basisschool De Berkel |
€0 |
€100.000 |
-€100.000 |
Eenmalig voor het jaar 2019 |
|
Huur Vrijeschool bovenbouw 2019 |
€0 |
€267.000 |
-€267.000 |
Deze bedragen hadden in de reguliere begroting opgenomen moeten worden. Met control afgesproken dit te corrigeren bij de vaststelling van het Masterplan 2019. Binnen de financiële planning voor Onderwijshuisvesting was hier al wel rekening mee gehouden. |
|
Huur Vrijeschool bovenbouw 2020 |
€0 |
€95.000 |
-€95.000 |
|
|
Huur vrijeschool bovenbouw 2021 |
€0 |
€95.000 |
-€95.000 |
|
|
Huur Vrijeschool bovenbouw 2022 |
€0 |
€95.000 |
-€95.000
|
|
|
Huur vrijeschool bovenbouw 2023 |
€0 |
€95.000 |
-€95.000 |
|
|
Huur vrijeschool bovenbouw 2024 |
€0 |
€55.000 |
-€55.000 |
Bijlagen
1. Notitie financiering Keucheniusstraat
2. MP 2019 ENG 17-10-2019
3. MP 2019 ENG 17-10-19 eenmalige uitgaven
4. Begrotingswijziging 2019-28
5. Begrotingswijziging 2020-03
Bijlagen
Ontwerp
Besluit
De raad van de gemeente zutphen,
gelezen het voorstel van het college van burgemeester & wethouders van 6 november 2019 met nummer 92555
b e s l u i t :
- Het Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen “Onderwijs sterk in verbinding” bij te stellen naar aanleiding van inhoudelijke gemaakte keuzes.
- Het Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen “Onderwijs sterk in verbinding” bij te stellen op basis van de daarbij horende financiële vertaling.
- De afspraak over het terug leveren van “grond” aan grondzaken aan het Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen toe te voegen.
- Projecten toe te staan die op een andere wijze worden gefinancierd indien deze minimaal budgettair neutraal zijn.
- De begroting 2019 en de begroting 2020 te wijzigen.
Aldus besloten in de openbare vergadering van
de raad van de gemeente zutphen,
gehouden op:
de voorzitter, de griffier,
Behandeld in Forum van 2 december 2019 Naar boven
Toelichting griffie
Het doel van het in 2017 vastgestelde Masterplan Onderwijshuisvesting is het bieden van een integrale toekomststrategie voor alle vormen van Primair, Voortgezet en Speciaal (Basis) Onderwijs in Zutphen. Door de kwaliteit van de accommodaties, de daling van het aantal kinderen van het basis- en voortgezet onderwijs en de wens voor passend onderwijs zijn gemeente en schoolbesturen genoodzaakt om met elkaar na te denken over scenario’s die moeten leiden tot gezonde onderwijsaccommodaties en een toekomstbestendige onderwijsvoorzieningenstructuur in Zutphen. Het afgelopen jaar hebben inhoudelijke gemaakte keuzes binnen de Stuurgroep Masterplan Onderwijshuisvesting ertoe geleid dat het toekomstbeeld financieel gezien moet worden bijgesteld waarbij de systematiek van Onderwijshuisvesting in acht genomen moet worden.
De raad wordt voorgesteld het Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen “Onderwijs sterk in verbinding” bij te stellen naar aanleiding van inhoudelijke gemaakte keuzes, het Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen “Onderwijs sterk in verbinding” bij te stellen op basis van de daarbij horende financiële vertaling, de afspraak over het terug leveren van “grond” aan grondzaken aan het Masterplan Onderwijshuisvesting Zutphen toe te voegen, projecten toe te staan die op een andere wijze worden gefinancierd indien deze minimaal budgettair neutraal zijn en de begroting 2019 en de begroting 2020 te wijzigen.
Op grond van artikel 110, eerste lid onder b juncto artikel 4:81 van de Algemene wet bestuursrecht is de gemeenteraad bevoegd om beleid vast te stellen. Het wijzigen van de begroting is een bevoegdheid van de gemeenteraad op grond van artikel 189 en volgende van de Gemeentewet.
Raadsadviseur: M.J.E. van den Berg-Platzer
| Aanwezig namens | Naam |
|---|---|
| GroenLinks | B Bresters |
| SP | E. Müller |
| PvdA | J.A. Giezen |
| Burgerbelang | M.G.S. Siemes |
| D66 | P van der Hammen |
| VVD | G. Peteroff |
| CDA | A.R. Nijenhuis |
| Stadspartij | |
| BewustZW | A Holtslag |
| ChristenUnie | B Westerhof |
- Portefeuillehouder(s)
- M. ten Broeke
- Ondersteuners
- S Schoeman, J Peters
- Pers
- nee
- Publiek
- 6 personen
- Insprekers
- nee
Verslag van de vergadering
De voorzitter opent de vergadering en heet in het bijzonder welkom aan:
Paul Appel (SBKG) namens het primair onderwijs
Henk Mulder (Stichting Archipel) namens het primair onderwijs
Arnold van Gessel (Het Stedelijk Zutphen) namens het voortgezet onderwijs
De heren Appel, Mulder en Van Gessel verzorgen een presentatie over de bijstelling van het masterplan onderwijshuisvesting. Dhr. Appel meldt dat hij in 8 gemeenten actief is en dat dit de eerste gemeente is waar een masterplan tot stand komt. Wethouder Ten Broeke vervolgt na binnenkomst de presentatie. De presentatie is in de bijlage bijgevoegd.
De voorzitter stelt het voorliggende voorstel aan de orde.
SP: Hoe is er gecommuniceerd met docenten, leerkrachten en ouders over de veranderingen?
Dhr. Van Gessel licht toe dat de vier middelbare scholen bij elkaar hebben gezeten. Het Stedelijk en Baudartius hebben daarbij samen de conclusie getrokken om samen te gaan en daarbij een geheel nieuwe school met een nieuwe naam en een nieuw concept neer te zetten. Daar is uitgebreid over gesproken met de medezeggenschapsraad, collega’s, docenten, OP’ers. Het levert veel positieve energie op om aan iets nieuws te werken. Verder is afgesproken dat de nieuwe school maximaal 220 leerlingen per leerjaar aanneemt en daarmee laten zij ruimte voor de andere middelbare scholen.
ChristenUnie: Hoe is het bouwheerschap geregeld en hoe zijn de risico’s afgedicht? Hoe juridisch houdbaar is de gekozen financieringsconstructie in relatie tot de twee verschillende geldstromen die bij elkaar komen?
Het college geeft aan dat deze constructie op meer plaatsen wordt toegepast.
Dhr. Mulder licht toe dat hierop de wet op het primair onderwijs van toepassing is. Schoolbesturen mogen niet investeren in gebouwen. Wel zijn zij verantwoordelijk voor de materiële instandhouding. Conform deze regeling worden de middelen ingezet om het gebouw te exploiteren. De materiële instandhouding is 100% verantwoordelijkheid van het schoolbestuur.
ChristenUnie: Waarom ligt het hier dan voor ter besluitvorming?
College: Dit is in het voorstel opgenomen omdat deze financiering ook van invloed is op de gemeente. Met betrekking tot het bouwheerschap wordt opgemerkt dat dit bij het schoolbestuur ligt.
ChristenUnie: Waar ligt het risico van prijsstijgingen?
D66: Innovatief financieren betekent dat er sterke regie moet zijn op het proces, zodat de financiën in de grip blijven. Anders is dit geen goed idee. Als we over de grens gaan, ligt het risico dan bij de gemeente?
College: Er is sprake van een gesloten cirkel. Het schoolbestuur moet het met het bedrag doen dat is afgesproken, waarbij er rekening wordt gehouden met een indexeringssystematiek. Bij tegenvallers betekent dit dat dit invloed heeft op de mate waarin plannen kunnen worden gerealiseerd en de keuzes die hierin worden gemaakt voor de komende vijftien jaar. Dat betekent dan dus dat getemporiseerd moet worden. Het college benadrukt dat innovatief financieren niet moet worden verward met speculeren.
GroenLinks: Waarom wordt bij het terugleveren van grond aan de gemeente gerekend met 75%. En wat gebeurt er bij meevallers; vloeit dit dan terug naar onderwijshuisvesting? Wat was de bedoeling van het innovatiebudget en wat heeft het voor gevolg dat dit budget komt te vervallen?
College: Voor het innovatiebudget is 1 aanvraag gedaan; verder is daar geen gebruik van gemaakt. Met de aanvrager is dit in goed overleg gegaan.
Dhr. Van Gessel licht toe dat hij de aanvrager is geweest. Het was bedoeld voor een project om de buitenwereld meer met het onderwijs te verbinden. Het is jammer dat dit niet door kan gaan, maar in het grotere geheel moeten keuzes gemaakt worden.
College: Met betrekking tot teruglevering van gronden is gezocht naar een eenvoudige systematiek. Er zijn verschillende mogelijkheden onderzocht. Er is gekozen voor een vergoeding van 75%, omdat Grondzaken de grond ook weer geschikt moet maken voor verkoop. Daarom worden kosten ook ten laste van dit budget gebracht.
ChristenUnie: Vraagt om verduidelijking; de gemeente blijft toch economisch eigenaar van de grond?
College: Als een school grond koopt wordt dit vanuit onderwijshuisvesting gefinancierd. Als deze teruggeleverd wordt, wordt hier weer een vergoeding voor ontvangen. Als er een gebouw op de grond staat, gaat de grond mee over naar het schoolbestuur. Wordt daar niet langer gebruik van gemaakt, dan heeft de gemeente hier een –economisch- claimrecht op.
Burgerbelang: Benieuwd hoe de relatie is met de omliggende gemeenten. Is hier sprake van concurrentie tussen scholen? Waar komt de 9 ton die geboekt staat voor het Flamco terrein vandaan? Waarom is de huur voor de vrije school apart gehouden en waarom staat er voor 2019 een bedrag van € 267.000,-?
Dhr. Appel: Concurrentie speelt niet voor het primair onderwijs. Dit is heel lokaal georganiseerd.
Dhr. Van Gessel: Voor het voortgezet onderwijs is wat meer beweging tussen gemeenten, maar die is niet zo groot. De afstanden zijn toch relatief groot.
College: Het gaat om een inschatting van de aankoopkosten voor de grond, gebaseerd op € 130, - per m2. Het daadwerkelijk benodigde bedrag wordt later bepaald.
De huur van de vrije school betreft een correctie op bedragen die niet eerder in de begroting stonden.
D66: Wil een duidelijke uitspraak van het college bij wie het risico ligt voor overschrijdingen van de cirkel.
College: Dit blijft binnen een gesloten cirkel. Dit gaat niet naar de algemene reserve. De gemeente krijgt geld van het rijk. Dit geld en de risicio’s daarbij zijn een verantwoordelijkheid van de gemeente.
De voorzitter concludeert dat het onderwerp voldoende is besproken en door kan naar de raad.
Advies
Voldoende besproken. Verder debat in de raad
Behandeld in Raad 16 december 2019 Naar boven
Verslag van de vergadering
Zie de bijlage.
Besluit
Aangenomen
Geen amendementen ingediend
Gerelateerde links
Via onderstaande links kunt u meer informatie vinden over dit onderwerp.
%7Cutmccn%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D83475159.-%3B)