Motie: Debat kernenergie

Behandeld in Forum van 11 mei 2021 Naar boven

Toelichting griffie

Raadsadviseur:

Portefeuillehouder(s)

H. Matser

Pers

onbekend

Publiek

onbekend aantal personen

Insprekers

nee

Verslag van de vergadering

De voorzitter opent het Forum en heet de aanwezigen welkom. Tijdens dit Forum liggen twee verschillende moties voor over hetzelfde onderwerp. Zij heeft met de indieners afgestemd dat beide moties eerst worden toegelicht, waarna de fracties op beide moties kunnen reageren.

Burgerbelang stelt dat de indieners een landelijk thema proberen binnen te brengen op lokaal niveau. De fractie verzoekt het College om die reden om na de introductie door de indieners, eerst een toelichting te geven op deze agendering.

De voorzitter stelt vast, dat er geen bezwaar bestaat tegen dit procesvoorstel en geeft de indieners de gelegenheid de moties toe te lichten.

Toelichting moties

De VVD is van mening dat op termijn schone energieopwekking zal moeten plaatsvinden. Er wordt nu middels de RES-en sterk ingezet op windmolens en zonneparken, maar de weerstand tegen deze alternatieven wordt steeds groter. De motie ‘Debat kernenergie’ ziet erop om eerst een debat te voeren over de voor- en nadelen van de nieuwe generatie kerncentrales en dit debat via de Provincie vorm te laten krijgen. Pas daarna kan worden gesproken over locaties.

Ten aanzien van de motie van GroenLinks, is de VVD van mening dat, als je Zutphen nu al gaat uitsluiten voor kernenergie, het niet meer mogelijk is om in het nog te voeren debat te participeren. Daarom kunnen deze twee moties niet worden samengevoegd.

GroenLinks wil met de motie bereiken dat de Raad de uitspraak doet, dat er in Zutphen geen plaats is voor een kerncentrale. Dit naar aanleiding van de vraag, die vanuit de Provincie Gelderland aan alle gemeenten is gesteld. De redenen hiervoor staan genoemd in voorliggende motie. GroenLinks denkt dat de GroenLinks-motie de motie van de VVD niet in de weg staat en kan deze motie ook ondersteunen.

Toelichting College

Het College meldt, dat de Gelderse gemeenten op 6 april een brief van de Provincie hebben ontvangen, waarin de Provincie gewag maakt van een motie van de heer Dijkhoff, waarin is gesteld dat kernenergie één van de opties is om mee te doen in de mix van energiebronnen. Hij wil onderzoeken onder welke voorwaarden de internationale marktpartijen bereid zijn om te investeren in kerncentrales in Nederland, welke ondersteuning vanuit de overheid hiervoor nodig is en in welke regio er belangstelling bestaat voor realisatie van een kerncentrale.

De Provincie stelt in het verlengde hiervan drie vragen aan de gemeenten.

Ten eerste, is het de vraag of er binnen de gemeente belangstelling is om kernenergie onderdeel te laten worden van de landelijke lange termijn energiemix.

Ten tweede, de vraag of er in de gemeente belangstelling is om kernenergie onderdeel te laten maken van de lange termijn energiemix op het grondgebied van de gemeente en zo ja – ten derde - welke voorwaarden er door de gemeente aan de belangstelling voor kernenergie worden verbonden.

Het College heeft op deze vragen nog geen antwoord gegeven. Eerst wil het College van de raad horen hoe zij hierover denkt. Desgevraagd geeft het College aan, dat het College nog geen plan had gemaakt om deze vragen aan de Raad voor te leggen, want de moties waren al eerder aan de orde.

De voorzitter geeft de fracties gelegenheid te reageren.

Reactie fracties

De SP is tegenstander van kernenergie en wil ook geen kernenergie toelaten binnen de gemeentegrenzen van Zutphen. Met kernenergie wordt gekeken naar een oplossing, die eigenlijk geen oplossing is, terwijl er nog een wereld valt te winnen op het gebied van groene energie. De samenleving zou er veel meer baat bij hebben om te investeren in energielabels en het volleggen van daken met zonnepanelen. Aan de indieners geeft spreker mee, dat Zutphen zich sterk tegen een kerncentrale zou moeten verzetten.

De Stadspartij wil de maatschappelijke discussie over kenenergie niet ontwijken. Echter, deze discussie zou niet in Zutphen moeten starten, maar zou - ondersteund door kennis - landelijk of regionaal moeten worden gevoerd. De Stadspartij voelt absoluut niet voor kernenergie op het grondgebied van Zutphen.

D66 betreurt het, dat dit onderwerp weer op de lokale agenda terecht is gekomen, zonder dat de Provincie de gemeenten daarvoor een degelijke onderbouwing heeft gegeven. Kernenergie lijkt haast een geloofskwestie te worden. Zolang er voor de opslag van hoogradioactief afval geen goede oplossing is en er instabiele machthebbers in de wereld zijn, die overheersing door middel van kernwapens niet schuwen, is kernenergie voor D66 geen optie. Immers, de benodigde kennis voor civiele kerncentrales is gelijk aan die voor de productie van kernwapens. Met de brief van de Provincie worden de gemeenten met een Europees vraagstuk opgezadeld.

Met deze lobby worden de gemeenten afgeleid van waar het werkelijk om gaat, namelijk het inzetten van technieken en investeringen op hernieuwbare energiebronnen, zoals zon, wind en waterstof en energiebesparing op alle fronten.

In reactie op de motie van de VVD, dient het antwoord aan de Provincie te zijn dat de vraag van de Provincie prematuur en niet opportuun is en dat beschikbaar geld en energie dient te worden ingezet op hernieuwbare vormen van energie. Vraag twee is niet aan de orde omdat de gemeente Zutphen niet de agenda van de Provincie bepaalt.

De motie van GroenLinks is wat D66 betreft overbodig. Ook hiervoor geldt, dat de Provincie moet worden geantwoord dat de vraag prematuur is en dat geld en energie moet worden ingezet op hernieuwbare vormen van energie.

Burgerbelang vindt de gang van zaken betreurenswaardig en is het eens met voorgaande sprekers dat sprake is van een non-discussie, die in Zutphen geen bestaansrecht heeft. Spreker meent dat sprake is van retoriek en verkwisting van tijd. Burgerbelang vindt het jammer dat het proces vanuit het College op deze manier loopt en roept het College op om dit op de gebruikelijke manier aan de Raad voor te leggen. Beide moties stralen uit “dat Zutphen wel even zal vertellen hoe het landelijk moet gaan”. Van die gelegenheid wil Burgerbelang graag gebruik maken, door te stellen dat, indien er een kerncentrale moet komen, deze aan de andere kant van het land moet komen te staan. Verder vindt spreker, dat als de Provincie met een dergelijke vraag komt, er ook miljarden euro’s mee moeten komen, maar die kunnen beter worden gebruikt voor een waterkrachtcentrale aan de IJssel. Beide moties acht Burgerbelang overbodig.

Het CDA wil de moties ondersteunen, maar wijst erop, dat het al heel lastig is om in Zutphen een windmolen te plaatsen, laat staan een kerncentrale. De vraag is daarom wat het alternatief is voor Zutphen, als het gaat om duurzame energieopwekking. Immers, ook zonneparken zijn ongewenst en geschikte locaties voor een regionale kerncentrale zijn er niet.

De PvdA is tegen kernenergie en sluit zich aan bij de inbreng van D66. Zolang er voor kernafval geen goede oplossing is, is kernenergie voor de PvdA geen optie. De fractie is voorstander van schone energie en een circulaire economie, maar verwacht, dat kernenergie meer problemen dan oplossingen brengt.

In reactie op de vragen van de Provincie, stelt de PvdA geen belangstelling te hebben om kernenergie onderdeel te maken van de mix van energiebronnen, ook niet in de rest van Nederland of in Europa. Er zijn voldoende alternatieven.

Kies Lokaal is het niet geheel duidelijk wat precies wordt verstaan onder een kerncentrale. De eerste twee vragen van de Provincie kan de fractie met “Ja” beantwoorden, want deze zijn zeer ruim gesteld. De derde vraag doet er veel meer toe, want de kern van deze vraag is onder welke voorwaarden kernenergie wél mogelijk is. Uiteraard is kernenergie, in de vorm zoals die nu bekend is, binnen de gemeentegrenzen – gezien de relatief hoge bevolkingsdichtheid – onwenselijk. Bovendien zullen de gevolgen van een kerncentrale voor de IJssel groot zijn en er bestaat geen garantie dat er nooit een ongeluk gebeurt met fatale gevolgen.

Dit is echter niet de vraag van de Provincie.

De Provincie vraagt hoe kernenergie wél zou kunnen. Kies Lokaal sluit daarom – onwetend wat de mogelijkheden zijn – op voorhand niets uit. Ook kernenergie niet. De vraag had eigenlijk eerst bij de CleanTech Regio uitgezet moeten worden, alvorens de Provincie deze bij de gemeenten neerlegt. Omdat de motie van GroenLinks kernenergie binnen Zutphen op voorhand uitsluit, kan de fractie deze motie niet ondersteunen, want Kies Lokaal wil het gesprek over kernenergie wel voeren.

De motie van de VVD zou de fractie kunnen ondersteunen, zij het met de nuancering dat de vraag beter eerst aan de CleanTech Regio had kunnen worden gesteld.

De ChristenUnie stelt de indieners van beide moties voor deze in te trekken en suggereert het College een conceptbrief op te stellen als hamerstuk voor de Raad, waarin staat dat er in Zutphen geen plek is voor kernenergie. De ChristenUnie is tegen kernenergie en sluit zich aan bij de motivatie die D66 heeft verwoord.

BewustZW acht op de schaal van Zutphen een kerncentrale uitgesloten. Het doel van de motie vanuit de heer Dijkhoff is om met elkaar in gesprek te gaan en de maatschappelijke discussie aan te gaan. In de bestuurlijke schaal en hiërarchie heeft de Provincie daar een belangrijke overkoepelende rol in en dat geldt ook voor de provincies onderling. Daarom lijkt het de fractie belangrijk om de Tweede Kamer duidelijk te maken wat de standpunten in Zutphen zijn. Daarnaast dient ook te worden gepeild hoe de inwoners hierover denken. De Provincie is hierin in eerste instantie aan zet.

De voorzitter constateert redelijk veel unanimiteit, maar er zijn ook enige nuances.

De VVD zegt - in reactie op de inbreng van Burgerbelang - dat nergens in de motie is gesteld dat de VVD voorstander is van kernenergie. De motie beoogt om hierover het debat te initiëren.

Burgerbelang geeft aan vooral te doelen op de uitspraak van de VVD, dat Zutphen zich op voorhand niet tegen kernenergie moet uitspreken om mee te kunnen doen in de discussie. Alle fracties hebben aangegeven dat de schaal van Zutphen te klein is voor een kerncentrale. In de motie van de VVD klinkt door, dat die fractie wél voorstander van kernenergie is, maar niet in Zutphen.

De PvdA vraagt waarom de VVD op dit moment de discussie wil aanzwengelen.

De VVD zegt de discussie te willen starten omdat dit vanuit de Provincie wordt gevraagd via een verzoek aan het College. De VVD heeft niet uitgesproken dat de fractie voor of tegen kernenergie is, maar een belangrijke vraag is hoe de raad, maar ook de Zutphense bevolking hier tegenaan kijkt.

D66 zegt dat het hierbij over twee dingen gaat, namelijk enerzijds de twee moties en het beantwoorden van een vraag vanuit de Provincie en anderzijds gaat het om een maatschappelijke discussie. Het lijkt D66 niet verstandig om nu - zonder enige voorbereiding - een maatschappelijke discussie te voeren over een zeer complex onderwerp. Zelfs het Europese niveau is maar nét groot genoeg voor deze discussie.

De VVD zegt dat er geen debat mogelijk is als iedereen nu al zegt tegenstander van kernenergie te zijn. De VVD is niet op voorhand tegen kernenergie, maar is zich er wel van bewust dat het probleem met nucleair afval eerst moet worden opgelost. De motie gaat daar echter niet over. De VVD is niet voornemens de motie op dit moment in te trekken.

GroenLinks dankt de fracties voor hun inbreng. Deze reacties schetsen een vrij goed beeld hoe in Zutphen wordt gedacht over kernenergie, in ieder geval over kernenergie op het grondgebied van Zutphen. Een aantal fracties heeft gesteld dat de motie van GroenLinks overbodig is, maar de Provincie heeft wel een vraag gesteld. Dat feit maakt de motie niet overbodig. Er is wel een aantal elementen aangedragen waardoor de motie overbodig zou kunnen worden. De suggestie van de ChristenUnie vindt GroenLinks sympathiek en is daartoe bereid als de wethouder toezegt een conceptbrief aan de raad te willen voorleggen, waar de raad vervolgens een besluit over kan nemen.

Burgerbelang zegt dat GroenLinks had kunnen aanvoelen hoe de raad van Zutphen denkt over kernenergie op haar grondgebied. Daarom steunt de fractie de suggestie van de ChristenUnie. Het College staat niets in de weg om een antwoordbrief op te stellen en deze te delen met de gemeenteraad.

GroenLinks stelt dat het feit, dat de raad een min of meer eensluidend standpunt heeft over kernenergie in Zutphen, dit nog niet wil zeggen dat een uitspraak van de Raad hierover richting Gedeputeerde Staten overbodig is. Spreker stelt vast dat de inhoud van de motie breed wordt gesteund. Indien het College niet bereid is een antwoordbrief op te stellen, dan is een uitspraak van de raad nog steeds gewenst.

De voorzitter wijst erop dat D66 en CDA het voorstel van de ChristenUnie (via de chat) ondersteunen.

Het College concludeert, dat er geen draagvlak binnen de raad is voor kernenergie op het grondgebied van de gemeente Zutphen, maar dat een viertal fracties de discussie over kernenergie wel wil aangaan, op provinciaal of op landelijk niveau, zijnde Kies Lokaal, het CDA, de ChristenUnie en de VVD.

De ChristenUnie zegt dat de discussie op dit moment nog niet hoeft te worden gevoerd. Bovendien betreft het hier een landelijke discussie. Wat de fractie betreft, kan worden volstaan met beantwoording van de brief van de Provincie. Spreker wijst op het landelijke standpunt van die partij, inhoudende dat zij geen kerncentrale wil vanwege het afvalprobleem en dat er betere en meer duurzame oplossingen beschikbaar zijn.

Het College wijst op de eerste vraag vanuit de Provincie en geeft aan, dat een aantal partijen de discussie over kernenergie wel wil voeren. De vier partijen vormen geen meerderheid. Voorts is duidelijk dat kernenergie op het grondgebied van Zutphen voor alle partijen is uitgesloten. De derde vraag is daarmee niet aan de orde. Het College zegt toe deze conclusie te zullen vertalen in een beantwoordingsbrief.

BewustZW heeft aangegeven dat bij de inwoners de meningen gepeild dienen te worden, maar niet dat kernenergie onderdeel moet uitmaken van de lange termijn mix van energiebronnen.

De voorzitter vraagt of het College het van belang vindt om het minderheidsstandpunt vanuit de raad mee te nemen in de antwoordbrief.

Het College wil graag dat de Provincie weet hoe de Raad van Zutphen hier tegenaan kijkt en zal proberen de beantwoording op de eerste vraag zo goed mogelijk te verwoorden. De brief zal in concept aan de raad worden voorgelegd.

Burgerbelang voelt zich er zeer ongemakkelijk bij om in een non-discussie te worden getrokken, die is voortgekomen uit een verkiezingsstunt. ‘Geen commentaar’ is ook een antwoord en daarom stelt Burgerbelang voor een standaard afwijzingsbrief te sturen.

GroenLinks sluit zich aan bij de reactie van Burgerbelang. De fractie ziet de reactie van het College als een toezegging om een antwoordbrief op te stellen. Zodra deze er ligt, zal GroenLinks de motie intrekken. De inbreng van D66 acht GroenLinks zeer bruikbaar voor genoemde brief.

De SP is het eens met Burgerbelang. Het mooie van een motie is dat het een uitspraak van de raad betreft. Over de brief kan ook weer een lange discussie volgen. In eerste instantie leken de moties overbodig, maar het lijkt de SP toch goed om voor of tegen de moties te stemmen, en de mogelijkheid van het afleggen van een stemverklaring te gebruiken.

De voorzitter wijst erop, dat zojuist in meerderheid is besloten dat een brief van het College een goed alternatief is voor de moties.

D66 wijst het College op het argument van de Taxonomieverordening. Dat is een belangrijk argument om aan de Provincie mee te geven.

De voorzitter vraagt de indieners van de moties de discussie af te ronden.

De VVD wil de brief van het College afwachten, alvorens te besluiten de motie in te trekken.

GroenLinks zegt dat, zodra de brief er ligt, de motie wordt ingetrokken. Gezien de gevoerde discussie heeft GroenLinks er vertrouwen in dat de brief het standpunt van de raad goed verwoordt.

Het College zal de brief kort en zakelijk houden. Als de inbreng van D66 integraal wordt overgenomen, zullen er weer andere fracties zijn, die daarop een aanvulling of nuancering wensen. Daarom zal worden gekozen voor een compromistekst. Het College verwacht dat de brief bij de hamerstukken voor de eerstvolgende collegevergadering kan worden gevoegd. De brief kan in de raadsvergadering van 31 mei onder de hamerstukken worden meegenomen.

GroenLinks vraagt of het mogelijk is om Gedeputeerde Staten alvast mondeling te informeren over de richting die de gemeente Zutphen kiest.

Het College zegt dat deze mogelijkheid bestaat en zegt toe de gedeputeerde te bellen.

De voorzitter dankt iedereen voor deelname en sluit de vergadering om 22.02 uur.

Advies

Voldoende besproken. Verder debat in de raad

Behandeld in Raad 31 mei 2021 Naar boven

Verslag van de vergadering

Zie de bijlage.

Besluit

Verworpen
De motie is verworpen met 6 stemmen voor en 20 stemmen tegen.
Geen amendementen ingediend